van vlier naar eco-bewustzijn
De Voetspot, Trijntjevlierbessensiroop
Nee, dit is niet de zoveelste DIY-blog met recepten. Internet staat vol met foto’s, uitleg, en gunstige werking van welk spul uit de natuur dan ook.
Ok, ok, een klein beetje dan, omdat het zo leuk is. Vlier. Ons inheemse winterpreparaat tegen griep, keelpijn, koorts bij griep. En mag ik zeggen: het werkt echt. Dat is de reden waarom ik dit jaar opnieuw de moed bijeenverzamel om een voorraadje siroop aan te leggen.
Na een middag en avond plukken, selecteren, koken, vullen, heb ik 4 liter geconcentreerde vlierbessiroop. Beetje teleurgesteld was ik wel. Zoveel moeite voor die luttele flesjes.
wat is dit waard?
Op internet zie ik wat een flesje vlierbessap kost. 250 ml, 3,- Dus mijn 4 liter heeft een waarde van 48,- Ik had er natuurlijk meer water bij kunnen doen. Dan lijkt het meer. Aanlengen is in de handel de beste winstverhogende maatregel sinds de oudheid. Maar wie hou ik hiermee voor de gek. De siroop zou minder waarde hebben, maar tegelijk meer kosten. Voor mijn eigen voorraad maak ik natuurlijk de beste kwaliteit. Toch zit de waarde niet in het uitgespaarde geld.
ecologische voetafdruk
Het effect is eerlijk gezegd verwaarloosbaar. Ok, die flesjes zijn gerecycled. Er is geen fossiele brandstof gebruikt, behalve het kookgas. Maar ik heb waarschijnlijk per liter siroop meer gas gebruikt dan in de siroopfabriek.
Het lijkt zo zinloos om dit te doen vanwege het verkleinen van de voetprint. Hoeveel flesjes ik ook vul, het zal nooit opheffen tegen de milieuschade van olietankers, gif en plasticgebruik van fabrikanten. Let wel: dit doen ze voor productie van onze spullen. Om over de impact van vliegtuigvluchten nog maar te zwijgen. Milieu-impact, daar hoef ik geen siroopflesjes voor te vullen. Ook niet door mezelf wijs te maken dat kleine beetjes helpen. De impact van deze middag komt uit heel andere hoek.
lekker dichtbij voor mij
Terwijl ik zo de besjes selecteer denk ik aan van die workshops van het een of ander dat je in de natuur kan doen. Vaak moet je daarvoor reizen. En vaak betalen. Terwijl ik hier in mijn eigen buurtje mijn kostje vergaar, heb ik mijn eigen workshop gecreëerd. Ik ben lekker buiten, heb mijn beweging in de frisse lucht. En hoef daar niet de wijk voor uit. Scheelt op dit moment toch weer een auto op de weg. Ik blijf weerstand voelen om voor een beleving als dit auto- of OV-kilometers af te leggen, terwijl het letterlijk in de buurt ook kan. Het vraagt om een andere kijk. Namelijk te zien wat er hier voorhanden is. Geen vlier, maar wel pruimen of bramen in de buurt? Doe daar dan iets mee. En laat die bessen voor wie daar dichtbij woont.
eco-bewustzijn voor de ander
Mensen spreken me aan terwijl ik besjes pluk. Plukken is een ongewoon fenomeen in hun buurt. ‘Ik heb deze dingen nog nooit gezien,’ zegt mijn dochter die even komt kijken wat ik doe. De struik staat vlak voor ons huis! Sinds ze kan lopen, is ze er duizenden keer langsgegaan. Een buurman vraagt. ‘Bessenjam?’ Zijn vrouw maakte dat vroeger. Een postbezorger komt langs. ‘Kun je dat eten?’ Ik vertel hem over vlierbes. ‘Een van de weinige dingen die tegen griep en keelpijn helpt. Ik maak er siroop van.’ – ‘Weer wat geleerd,’ en hij loopt door. Tijd is geld. Al helemaal voor een postbezorger. Een volgende keer zal hij toch anders naar deze struik kijken. Een eenpersoonsactie draagt zo verder uit. Anderen zien de natuur met andere ogen. Zo bezien is deze middag goed besteed.
winkelen
De speurtocht naar de juiste bessen is vergelijkbaar met die in het winkelcentrum of op internet naar het juiste kleur bloesje. Het is bijna dezelfde handeling; het kijken, het voelen, het beoordelen. Het gericht kijken terwijl je verder loopt. Het kiezen, dat neem ik mee, dat laat ik liggen. Ik voel me voldaan want dit keer heb ik in de natuur gesprokkeld, in plaats van in het winkelcentrum.
Door te kijken wat je uit de natuur kunt halen, heb je een ander oog voor die omgeving. Na een tijdje werkt dit door in bewustere keuzes. Als je met een potje in de hand in de super staat, overweeg je wellicht: Wat zit erin? Heb ik dit echt nodig? En betaal ik daar zoveel voor? Uiteindelijk komt alles uit de natuur. Kan het ook met iets wat al voorhanden is? Als je dat afvraagt, kies je bewuster. In de winkel en voor de besteding van je tijd.
De bewuste consument is uiteindelijk de redder van het milieu.
Trijntje de Haan
september 2018