Op Voetspot.nl had ik een blog geplaatst over het verminderen van afval. Spontaan kreeg ik een mailtje van Anita Marskamp Wijnen uit Loon. “Heb je al eens gedacht aan minder afval door je riool spoelen? Je eigen lijfelijke afval?” Ze nodigde me uit om eens te komen kijken naar haar Organic Toilet.

Zelf heb ik al eens in houten hokjes op toiletten gezeten op een camping en bij een groene B&B, waar je na je boodschap een beetje zaagsel in het gat achter je moest strooien. Bij Anita staat een toiletpot in huis, die er op het eerste gezicht uitziet als elk ander normaal toilet.

‘Het’

“Het is meer het idee dat ‘het’ er ligt”, zegt Anita. “Ik besef dat dit een behoorlijke stap is voor veel mensen.”

Het werkt simpel. Er zit een gewone bril op, maar de pot is niet aangesloten op het riool. In plaats daarvan staat er een emmer. Daar leg je een krant onderin, dan zaagsel, van dat spul dat je ook in konijnenhokken gebruikt. Je doet je behoefte erop, strooit er zaagsel over. Anita: “Dat houdt de geur weg en het werkt als een biofilter. Als de emmer halfvol is doe je het deksel erop en zet je ‘m buiten. Een keer in de week ongeveer, afhankelijk van de grootte van je huishouden. De inhoud gaat in de composthoop die speciaal voor dit doel is opgezet.”

Biologische processen

“Die composthoop is een ander soort composthoop dan die voor groente-, fruit- en tuinafval”, laat Anita me buiten zien. “Het is een bak gemaakt van 4 pallets met daaromheen gaas, zodat er geen beesten bij kunnen. Je toiletinhoud gaat er samen met je gft-afval in. Je dekt het steeds af met voldoende stro.  Door allerlei biologische processen wordt je poep in twee jaar tijd omgezet in organische compost. Mooie humus voor de bodem.”

Bodem en water

Anita raakte geïnteresseerd op een bijeenkomst voor duurzaam leven en las het boek The Humanure Handbook van Joseph Jenkins. Dat zette haar aan het denken over de manier waarop onze hedendaagse toiletten werken.

“Ik vind het niet meer wenselijk onze behoefte het riool in te spoelen met welk water dan ook. Weet je dat we ongeveer 40 liter drinkwater dagelijks doorspoelen met ons huidige toiletsysteem? Terwijl we nog geen liter leidingwater opdrinken? Dus ik wil mijn eigen uitwerpselen in een toilet als dit composteren tot humus, een waardevolle voeding voor de bodem. Bodems hebben tegenwoordig een chronisch tekort aan organisch materiaal. Het wordt veel te weinig toegevoegd ofwel teruggegeven aan (landbouw)bodem. Een bodem heeft méér nodig dan alleen meststoffen. Het bodemleven moet ook leven, en dat floreert in een humusrijke omgeving. Bovendien houdt zo’n bodem ook veel beter water vast.”

Nieuwe grondstof!

Anita vervolgt: “Er is duidelijk een gedragsverandering nodig. Laten we niet langer spreken van afval, maar van nieuwe grondstoffen. Mensen zien het vaak als vies, maar het is heel netjes en hygiënisch hoor. En ik maak natuurlijk ook gewoon mijn toilet schoon. Maar niet met chloor of andere chemische schoonmaakmiddelen.”

De compost gaat op de bodem van de moestuin. En daar groeit weer voedsel. “Helemaal circulair”, zegt Anita tevreden. “En veilig. Zo werkt de kringloop van ons voedsel al eeuwen.”

Praktisch en haalbaar

En er zit ook nog een praktische kant aan. dit soort toiletten: ze zijn overal plaatsbaar zonder riolering. Dus ook voor ontwikkelingslanden een uitkomst. Of op festivals.

Anita verkoopt ‘no tech organic toilets’. Voor 175 euro heb je er al een. En Anita biedt ook advies op humanure-composteergebied. “Ik heb geen bedrijf, maar een missie. Iedereen kan vandaag met zo’n composttoilet beginnen.”

Mijn conclusie

Nou, ik ben best overtuigd, maar thuis zien ze zichzelf nog niet zo zitten en composteren… Dat is dus even wachten tot de tijd rijp is. Ik denk dat het composttoilet sowieso een uitkomst is voor tiny houses, duurzame woningen, vakantiewoningen en plekken waar je moeilijker een toilet aanlegt (zoals een zolderkamer). En op plekken waar voorlichting wordt gegeven over duurzaam wonen en leven zoals het Duurzaamheidscentrum Assen. Je zult het her en der vaker moeten tegenkomen als toiletbezoeker, om zo langzaam te wennen aan deze betere optie.

“Oja: mannen moeten erop zitten en dus even hun ego opzij zetten”, zegt Anita.