In mijn kindertijd werd ik al attent gemaakt op plukplekken en mocht ik meehelpen om vruchten te verzamelen die we verwerkten.

Mijn oma’s  maakten zelf een diversiteit aan vruchten en groente in. Eén oma maakte ook zelf siroop. Mij is altijd de rode bessensiroop bijgebleven.

Eigen gemaakte siroop

Na mijn start met bewustere voedingskeuze, kwam ook de wens voorbij om de ranja – waarmee ik in die tijd medicatie innam – te vervangen door eigen gemaakte siroop.

Bij de kringloop scoorde ik een mini-sapcentrifuge. Mijn eerste fruit dat ik sapte was nog niet onbespoten, druiven, het was meer een proefproject. Al gauw merkte ik dat ik hier veel plezier aan beleefde. Die zomer kocht ik mijn eerste sapcentrifuge.

Mijn plukplekken had ik al op het oog. Bramen en vlier waren dat jaar niet meer veilig, evenals appelen en aalbessen. Elk fruit heeft zijn eigen specifieke eigenschappen, waar je in het sapproces rekening mee moet houden. Bessen wil je liever niet om de oren krijgen of je keuken laten schilderen.

Sapcentrifuge

Van huis uit gewend aan een elektrische sapcentrifuge, begon ik daar ook mee. Waar ik wel van baalde, was de hoeveelheid pulp die ik telkens weg moest gooien.Ook zijn stoofperen een beetje zwaar voor de motor….. merkte ik. Die moest ik met tussenpozen sappen.

Sappan

Toen ik jaren later mijn oom hoorde vertellen over de sappan die in Duitsland bekend is en de voordelen daarvan, heb ik als reserve-optie mijn sappan aangeschaft. Deze heb ik nu voor het derde jaar op rij in gebruik en ik ben er tevredener over dan de sapcentrifuge.

Ik hoef veel minder van het fruit tot afval te verklaren. Alleen pitten/klokhuizen en steeltjes behoren tot het afval. Daarbij produceer ik én siroop én van de overgebleven vruchten kan ik nog wat anders maken: jam, moes, een toetje mee versieren, stamppot maken.

In mijn vakantie heb ik bramen en duinappelen geplukt. De bramen heb ik meteen na thuiskomst ingevroren. De duinappelen konden nog even blijven liggen. Beiden zijn intussen verwerkt.

Het recept van siroop

Mijn siroop maak ik altijd halfzoet, dat vind ik lekkerder.

Voorbereidingen:

– Voldoende glazen hersluitbare flesjes of potten met onbeschadigde schroefdeksels. Goed afwassen, etiketvrij en uitkoken met soda, goed omspoelen.

– vruchten die ingevroren zijn laten ontdooien; verse vruchten goed wassen en van steeltjes of pitten/klokhuizen ontdoen. Appelen te allen tijde onder water zetten, in partjes gesneden, tot het moment van verwerken zodat ze niet onnodig verkleuren.

– voldoende suiker en citroenen in huis halen. Ik gebruik zelf altijd biologische rietsuiker en biologische citroenen.

– sapcentrifuge of sappan en citruspers binnen handbereik. Evenals een trechter, pollepel, schuimspaan, soeplepel en een pan.

Met de sapcentrifuge:

* De vulbuis vullen en met de duwstaaf de buis afdekken voor je de machine aanzet. Vooral bij bessen is dit extra van belang!

* Indien nodig de pulpbak legen tussen het sappen door.

* Nadat alle fruit is gesapt, het sap afmeten. Afhankelijk van de hoeveelheid sap (bijv. 1 liter) suiker afwegen (bij 1 liter –> 500 gr.) en een halve citroen uitpersen.

Houd je meer van zoete ranja dan voeg je evenveel suiker toe als de hoeveelheid sap.

Met de sappan:

–> onderste gedeelte vullen met water, zo hoog mogelijk niveau.

–> de opvangpan erop zetten, erop letten dat de afsluitklem goed op het aftapslangetje zit.

–> de zeefpan vullen met de gewassen vruchten, met het deksel afsluiten. Het gas aanzetten en een paar uur wachten. Het aftapslangetje in een pannetje laten hangen. Sap wordt dan opgevangen als het overlooppunt eerder bereikt is.

Appelen nemen meer tijd om te ontsappen dan bessen, controleer tijdens het stoomproces hoe het gaat. Voor bessen reken ik 1,5 á 2 uur en voor appelen ca. 3 uur.

–> omdat het sap hier heet uit de pan komt heeft u de mogelijkheid om het op maat af te tappen in flesjes zónder suiker toe te voegen óf het sap laten afkoelen in een pan, afmeten als hieronder beschreven en opkoken met suiker en citroensap om siroop te maken

Vervolgens:

– Sap, suiker en citroensap mengen in een pan en dit regelmatig roerend (met pollepel) aan de kook brengen. Vier minuten laten doorkoken. Indien nodig schuim dat ontstaat afscheppen met de schuimspaan.

– In de wachttijd tot het koken van het sap kun je de flesjes/potten met warm water vullen en tijdelijk dichtdraaien. Na het doorkoken open je telkens wat je nodig hebt aan glaswerk. Deze is nu op temperatuur om de hete nieuwe inhoud te kunnen verdragen.

– De flesjes laten zich het makkelijkst vullen met behulp van de trechter, een soeplepel maakt het makkelijker doseren. Gebruik een theedoek of handdoek om de flesjes stevig dicht te draaien.

– Zet alle flesjes/potjes op hun kop en wacht totdat ze volledig afgekoeld zijn. Als de deksels een ploppend geluid gaan maken is het goed. Het gaat om het vacuüm dat het sap zeker 1 á 2 jaar goed houdt als u goed sluitende deksels gebruikt.