Hoe duurzaam zijn vleesvervangers?

Dat minder vlees eten je voetprint verkleint, weten we inmiddels. Maar vervang je vlees door kant en klare vleesvervangers uit de winkel, dan ben je toch minder duurzaam bezig dan je misschien denkt. Het maken van vleesvervangers is namelijk aardig energie-intensief.

Dat schrijft Jeroen Trommelen, onderzoeksjournalist bij de Volkskrant in zijn boek ‘Stop het Broeikaseffect’. Het boek is al een aantal jaren oud, maar nog steeds actueel. In het boek rekent Trommelen af met oude milieutaboes en houdt hij verschillende milieu-onderwerpen kritisch tegen het licht. Met deze blik heeft hij me een aantal malen weten te verbazen.

Wel de sojaboon, niet de sojaburger

Zoals met het verhaal dat het eten van vleesvervangers niet energiezuiniger is dan het eten van vlees. Pardon? Trommelen legt het haarfijn uit: ‘Voor de teelt van sojabonen is 2,2 megajoule per kilo bonen nodig. Voor transport naar Nederland komt daar 5,4 megajoule bij. Een kleinigheidje als je het vergelijkt met de productie van een kilo varkensvlees: 53 megajoule. Echter, het industrieel bereiden van een eetbaar product uit de sojaboon is een energieverslindend proces dat 65 megajoule per kilo kost.’ Deze gegevens zuigt Trommelen niet uit zijn duim, maar haalt hij uit het onderzoek van IVEM (centrum voor energie en milieukunde Groningen). In dit onderzoek werd gekeken naar alle indirecte energiekosten bij de industrieel bereide vleesvervangers.

‘Het industrieel bereiden van een eetbaar product uit de sojaboon is een energieverslindend proces dat 65 megajoule per kilo kost.’

Niet helemaal schuldig

Helemaal schuldig hoef ik me overigens niet te voelen bij het eten van vleesvervangers. Er zitten ook voordelen aan: het voorkomt mestoverschotten en overbevissing. En uiteraard dierenleed. Ook stoten sojabonen geen methaan en lachgas uit, wat koeien wel doen. Dat maakt ze over de hele linie toch milieuvriendelijker dan vlees.

Kroketten van restje nasi

Het boek van Jeroen Trommelen zet me aan het denken: het is niet altijd zo zwart wit als het lijkt. Ik laat in ieder geval de vleesvervangers uit de winkel voorlopig links liggen. Ik ga zelf aan de slag om ‘vlees’- vervangers te maken. Van noten en groenten of een overgebleven restje nasi (want daar schijn je heerlijke kroketten van te kunnen maken). Het scheelt ook nog eens geld, want vleesvervangers uit de winkel zijn zeker niet goedkoop.

Moet vlees wel vervangen worden?

Eigenlijk popt bij mij nu de vraag op waarom ik eigenlijk vlees vervang door een vleesvervanger? Waarom is het nodig om iets te maken in de vorm van vlees, terwijl ik juist het vlees probeer te vermijden? Het zal waarschijnlijk liggen aan het feit dat we zo gewend zijn om aardappels, groente, vlees(vervanger) te eten. Maar wie gevarieerd eet, komt geen ijzer of vitamines te kort. Zet vaker bonen op het menu en eet meer groente.

Waarom is het nodig om iets te maken in de vorm van vlees, terwijl ik juist het vlees probeer te vermijden?

Dus wat zetten we op tafel?

Vervang je vleesloze dagen niet alleen met vleesvervangers, maar maak gerechten die helemaal geen vlees(vervangers) nodig hebben. Zoals groentetaarten, goed gevulde soep van linzen of groenten, of kokoscurry met kikkererwten. Toch graag een burger bij het eten? Deze groenteburger is zeer de moeite waard.

Recept groenteburger

• 100 gram kikkererwten, (liefst zelf) gekookt
• 50 gram doperwten
• 50 gram wortels
• 50 gram mais
• 1 sjalot of 1 kleine ui
• 1 teentje knoflook
• 5 eetlepels gemalen havermout
• 2 eetepels kokosolie of extra vierge olijfolie
• ¼ rode peper
• 1 ei/ of 1 ‘no egg’
• 2 eetlepels Italiaanse kruiden
• (Keltisch) zout + peper
  Voeg alle ingrediënten in de keukenmachine en mix het geheel. Maak van het mengsel vier hamburgers. Het mag niet aan je vingers plakken dus voeg eventueel nog gemalen havermout toe. Als het nog zacht is laat je het even opstijven in de koelkast. Bak de burgers goudbruin.

Bron: www.jouwfabriek.nl