Author: Marlieke Marrewijk

Honderd dagen zonder afval & de dertig dagen daarna. Wat als je uitdaging voorbij is?

Marlieke

Een maand geleden zat mijn uitdaging om honderd dagen geen restafval te produceren erop. Van 9 februari tot 19 mei heb ik thuis 250 gram restafval overgehouden, voornamelijk bestaande uit kapotte panty’s, lege flessen lenzenvloeistof, inktloze pennen, fruitstickers en een poedersuikerverpakking. In mijn vorige blogs is te lezen hoe ik zo min mogelijk afval gemaakt heb. Tevreden met dit resultaat dacht ik fluitend door te kunnen gaan na deze honderd dagen. Misschien iets soepeler dan eerst en wel af en toe iets in verpakking kopen. Oeps, dat was een iets te optimistische gedagcte…

Nee, ik ben niet opeens weer een grootverbruiker van plastic, en mijn huisgenoot en ik zetten nog veel minder vaak dan een halfjaar geleden het vuilnis aan de straat, maar die 250 gram is na de honderddaagse snel een kilo geworden. Hoe houd je duurzame gewoontes vol na het einde van je uitdaging?

Ik heb heel wat challenges voorbij zien komen. Dertig dagen geen vlees, Plastic Free July, The Footprint Challenge, een maand zonder voedselverspilling en vele meer. Genoeg uitdagingen om nieuwe gewoontes aan te leren en motivatie te krijgen om je steentje bij te dragen aan een groenere wereld. Dat is ook waar de Voetspot om draait! Hartstikke goed allemaal, ik ga ze graag aan. Maar wat ik zelf gemerkt heb is dat het erg moeilijk kan zijn om na een bepaalde tijd je (nieuwe) gewoontes vast te houden.

Na de laatste afvalweegdag van de 100-100-100, de honderd dagen zonder restafval, besloot ik mezelf een bezoekje aan de supermarkt te gunnen zonder na te denken over verpakkingen. Dan ga ik vanaf volgende week weer plasticvrij leven. Een week later begon echter de drukte van het einde van het studiejaar. De hele dag in de bibliotheek zitten studeren werd voor mij het excuus om daarna snel even boodschappen te doen en te kopen waar ik zin in had, in plaats van drie natuurwinkels af te gaan voor verpakkingsvrije producten, alleen groente in te slaan op de marktdagen en zelf in de keuken sojamelk te maken en koekjes te bakken. Plastic kopen bespaart nu eenmaal een hoop tijd en moeite, en dat is behoorlijk verleidelijk in drukke tijden. Opeens snapte ik weer goed waarom we niet allemaal zo groen en duurzaam leven als we zouden willen: Milieubewust, dat is toch ook duur/moeilijk/beperkend/saai/vies/gek? Het is verbazingwekkend hoe snel ik weer in dit gedachtepatroon verviel, terwijl ik net honderd dagen had gehad waarin ik juist minder geld uitgaf, heerlijk at, nieuwe plekken in de stad ontdekte en ontzettend veel leerde over het zelf maken van verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen. Mijn tentamens zijn inmiddels voorbij en de zomervakantie is begonnen. Tijd voor verandering!

Elke uitdaging begint met motivatie. In mijn geval was dat het enthousiasme van een vriendin en een paar aangrijpende artikelen over de hoeveelheid plastic en afval in de wereld en de negatieve gevolgen daarvan voor het milieu. Deze week kwam ik weer een paar van zulke artikelen tegen op mijn Facebook-tijdlijn en heel snel was mijn motivatie weer terug. Maar om jezelf nou te blijven confronteren met verdrietige verhalen en schokkende beelden om je uitdaging maar vol te houden? Daar word je naar een tijdje gek van, lijkt me, en het verliest op den duur zijn effectiviteit. Daarom probeer ik nu vooral terug te denken aan de positieve momenten tijdens mijn honderd dagen zonder restafval. Een groene leefstijl is makkelijker vol te houden als je het omarmt, als je weet dat het je uiteindelijk méér voldoening geeft dan het misschien wel makkelijkere alternatief. Het is een lang proces, veel langer dan honderd dagen, maar als je af en toe terugblikt en ziet wat je hebt bereikt geeft dat vertrouwen om door te gaan. Afgelopen maanden heb ik veel geleerd en die kennis wil ik nu laten groeien en doorgeven. Ik wil opnieuw de uitdaging uitgaan om met zo min mogelijk restafval te leven. Beginnend met de kleine stapjes die ik ook andere mensen aanraad als ze geïnteresseerd zijn in duurzaamheid:

Zorgen dat ik altijd een paar voorwerpen in mijn tas heb; mijn bamboebestek, licht maar herbruikbaar, mijn keepcup en een waterfles, stoffen zakdoeken, een extra stoffen tas. Koken met anderen en laten zien (en proeven!) hoe lekker en makkelijk het is om te koken met verse producten in plaats van met pakjes en zakjes. Een keertje extra naar de markt om fruit en groente in te slaan.

Wie weet resulteert een paar weken afvalvrij wéér in een periode waarin de gemakzucht de overhand neemt, maar in ieder geval weet ik nu hoe ik weer terug kan krabbelen. Het heet niets voor niets een uitdaging. Het hoeft niet altijd makkelijk en leuk te zijn. Maar in mijn ervaring is dat het vaak wél. Dus ik ga door!

Jij ook? Hoe ga jij om als het duurzaam leven allemaal een beetje tegenzit? Heb je tips of heb je tips nodig? Laat het me weten!

 

De tussenstand: 100 dagen zonder restafval

De Voetspot

 

100 dagen zonder restafval: de tussenstand

Op 9 februari ben ik, samen met meer dan honderd andere Groningers, begonnen met het verminderen van mijn afval in het kader van de 100-100-100. Wat is na één maand de score op de afvalmeter?

Restafval na één maand

66 gram

Na precies een maand van afvalvermindering heb ik een potje met 66 gram restafval. Zelf vind ik het jammer dat het potje niet helemaal leeg is, maar als ik het vergelijk met een gemiddeld Nederlands huishouden mag ik best trots zijn. Daar wordt namelijk zo’n 36 kilo per maand in de vuilniszak gestopt! Gelukkig is het gemiddelde van de Groningse deelnemers al een stuk minder, namelijk slechts 14, 8 kilo. Oké, oké, ik mag niet klagen over mijn resultaat 🙂

Waar bestaat mijn afval nu uit? Ik geef de schuld van mijn 66 gram aan taart en tandpasta. Taart, omdat ik voor het bakken van een taart alle ingrediënten zonder plastic verpakking kon vinden behalve een bus poedersuiker, waarvan de verpakking goed is voor 40 gram. Een lege tube tandpasta is een andere grote vuller van mijn afvalpotje. Het overige materiaal bestaat uit de verpakkingen van mijn maandlenzen, lege medicijnstrips en een paar stickers van afgewogen fruit uit de supermarkt.

Fietsen en voorbereiden

Dat zijn de twee belangrijkste punten als ik zero waste boodschappen wil gaan doen. Het vraagt namelijk enige planning om alles wat ik nodig heb bij elkaar te sprokkelen. Inmiddels ben ik hier wel aangewend en heb ik elke week een standaard route door de stad, op de fiets met mijn tas vol eigen zakjes, bakjes en potjes. Groente, fruit, aardappels, kruiden en brood van de markt, granen en noten van de tap bij Ekoplaza, peulvruchten, rijst en pasta van de tap bij de Nieuwe Weg of Le Souk, thee van Sostrene Grene… En wat vaker zelf in de keuken staan om sausjes te maken of koekjes te bakken. Ik vind het leuk en lekker, maar het kost wel veel tijd. Soms sta ik in de Jumbo bij mij om de hoek en bedenk ik me hoe makkelijk boodschappen doen kan zijn, al is het maar een blikje voorgekookte kikkererwten in plaats van de gedroogde, die je 12 uur moet weken en 2 uur moet koken. Maar ik merk dat ik steeds een grotere afkeer tegen verpakkingen krijg waardoor ik gelukkig niet snel onder de verleiding van het gemak bezwijk.

Een paar van de ’taps’ bij natuurwinkel De Nieuwe Weg, waar ik rijst, peulvruchten, pasta, granen, noten, zaden, muesli en gedroogd fruit haal in zelf meegenomen verpakkingen.

Een ander wrijfpunt is het buiten de deur uiten. Thuis produceer ik nauwelijks afval, maar op andere plaatsen laat ik het wel achter. Ik neem altijd mijn eigen waterfles en koffiebeker mee, maar er is veel meer afval dat ik moeilijker vind om te voorkomen. Als ik in een restaurant, bij vrienden of bij mijn ouders eet, koken zij niet verpakkingsvrij en draag ik dus een beetje bij aan de vulling van hun vuilnisbakken. Zelfs al kom ik alleen even langs voor een kopje thee, dat met een zakje wordt gezet en niet met losse thee. Tja, dat knaagt soms wel, maar ik hoop door te vertellen over mijn uitdaging toch meer aandacht te krijgen voor verpakkingsvrij boodschappen doen. Daarnaast is het best wel fijn af en toe bij vrienden ‘zonder gedoe’ te koken en helpt dat me om de uitdaging vol te houden.

Wat mis ik eigenlijk door geen eten in verpakking te kopen? Niet eens zo veel. Ik eet op deze manier veel pure, onbewerkte producten en meer biologisch. Wat ik wel af en toe mis zijn veganistische vervangingsproducten. ‘Echte’ kaas is op de markt verkrijgbaar zonder verpakking, yoghurt heb ik in glazen potjes gezien bij de Ekoplaza, maar veganistische varianten zonder verpakkingsmateriaal heb ik nog niet gevonden. Geen kant-en-klare vegaburgers en sojayoghurt dus! Sojamelk maak ik nu zelf als ik het nodig heb voor een recept, yoghurt maak ik door haver met water te mengen en een paar dagen te laten staan en met peulvruchten draai ik zelf burgers in elkaar (eigenlijk ben ik daar vaak te lui voor en eet ik ze gewoon ‘los’).

Nog 70 dagen te gaan! En ik heb er nog steeds zin in. Nog een paar weken blijven fietsen en experimenteren in de keuken. Ik had nooit gedacht dat ik zo blij kon zijn over een lege vuilnisbak 😉 Ik hoop niet over de 100 gram restafval heen te komen, maar misschien is dat een te ambitieus doel. Verder wil ik beter opletten wanneer ik buiten de deur eet, kijken welk afval ik kan voorkomen en recyclen.

Geïnteresseerd in verpakkingsvrij boodschappen doen? Twijfel niet om me een berichtje te sturen en hier een reactie achter te laten! Daarnaast bestaan er meerdere Facebookgroepen en websites voor zero waste living die je op weg helpen. De vriendin die mij tot deelname aan de 100-100-100 inspireerde heeft een mooie, Duitstalige blog geschreven over boodschappen doen zonder afval in Groningen https://einbisschengruener.com/2017/02/03/zero-waste-hotspots-groningen/. Aanrader!

Geen afval na het schoonmaken of in de badkamer? Volgende keer kun je lezen hoe ik dat heb aangepakt.

 

Op weg naar afvalvrij

Marlieke

 

Precies over een week begint de 100-100-100, een landelijke uitdaging om mensen bewust te maken van het afval dat ze produceren én om de hoeveelheid ervan te verminderen. Zelf probeer ik nu sinds vier dagen minder afvalzakken naar de container te brengen en dat lukt al aardig goed, maar het kan altijd beter! (Kijk maar naar Lauren Singers ‘afvalbak’ van de afgelopen vier jaar). Daarom doe ik mee met deze uitdaging om nog minder afval achter te laten.

Lauren Singer van trashisfortossers.com bewaart al haar afval van de afgelopen vier jaar in één glazen potje. Foto: Instagram @trashisfortossers

Wat is de 100-100-100?

De drie honderdtallen staan voor 100 dagen 100 huishoudens 100 procent afvalvrij. Oei, dat klinkt best heftig, dacht ik op het eerste gezicht. Ik heb nauwelijks plastic afval maar helemaal afvalvrij, betekent dat ook zonder papier, glas en aardappelschillen? Gelukkig niet. Als ik de (ietwat onduidelijke) website van de challenge mag geloven, gaat het vooral om geen restafval produceren. Maar wat is restafval dan?

Vóór Groningen hebben andere gemeentes al eens een 100-100-100 georganiseerd. De ervaringsverhalen die ik hier over las maken duidelijkdat het gaat om afval dat niet gescheiden ingeleverd kan worden. Heb je dus een groene en grijze bak, een glasbak, een doos voor oud papier en een aparte plasticcontainer, dan is alles wat je daarin niet kwijt kunt je restafval.

In Groningen zijn helaas geen inleverpunten voor plastic te vinden en in mijn studentenflatje heb ik ook geen groene en grijze containers. Alleen papier en glas kan ik gescheiden inleveren.

Een beetje flauw vond ik zelf. Dan houd ik toch veel meer restafval over dan deelnemers in andere gemeentes? Aan de andere kant: een goede motivatie. Als ik plastic zou kunnen scheiden met het idee dat het toch wel gerecycled wordt, zou ik misschien de neiging krijgen er meer van te kopen. En dat wil ik juist niet. Want niet alleen het verwerken van plastic en ander afval kost veel energie, maar ook het maken van kunststof voorwerpen en verpakkingen leidt tot veel CO2-uitstoot.

Daarom is mijn invulling van de 100-100-100 om zo min mogelijk van alles soorten verpakkingen in huis te halen en om plastic en kunststof helemaal te vermijden. Kunststof is immers, in tegenstelling tot papier en glas, niet volledig recyclebaar én laat microplastics achter in het rioolwater.

 

Hoe ga ik beter recyclen?

Mijn gft-afval verdwijnt nu samen met het restafval van mij en mijn huisgenoot in een ondergrondse container. Omdat ik een groente- en fruitmonster ben heb ik vaak heel veel schillen, klokhuizen en steeltjes. De gemeente Groningen sorteert plantaardig afval bij de afvalverwerking en maakt er biogas van. Hartstikke goed natuurlijk, maar dit kan niet met gft dat is vervuild door andere materialen. Dat gebeurt waarschijnlijk snel als je het mengt met het huisafval, dus het liefst lever ik het gescheiden in. Ik zit er aan te denken om mijn gft in de groene container van vrienden die er wel één hebben te storten. Nog liever composteer ik het zelf voor de moestuin van Frankville, maar omdat we aan het ‘vertuinen’ zijn lukt dat niet op korte termijn.

Voorbereidingen

Voordat de 100-100-100 begint, op 9 februari, probeer ik mezelf alvast klaar te stomen. Het is mijn doel om een zo leeg mogelijke vuilnisbak te hebben, dus ik wil ook geen verpakkingen weggooien die ik nu al in mijn huis heb. Dat betekent alles uit de voorraadkast opmaken dat een plastic verpakking heeft en verloopt tijdens de komende honderd dagen. Dit is niet zo veel meer dankzij al het plastic vermijden de afgelopen maanden.

Verder wil ik me deze week meer verdiepen in het zelf maken van verzorgingsmiddelen en schoonmaakmiddelen. Daarover later nog een blog 🙂

Veel van de te treffen voorbereidingen is mentaal werk. Wat ga ik tijdens deze afvalvrije periode doen in sociale situaties? Ik eet gemiddeld zo’n vier avonden per week niet thuis maar bij vrienden of familie, die natuurlijk wel eten bereiden uit verpakkingen. En wat ga ik doen met andere afvalkanalen, met name al het WC-papier dat we dagelijks gebruiken? (Lilla schreef al eerder een blog over het riool). Kan ik nog wel stofzuigen? (Want wat als mijn stofzuigerzak vol zit?)

Gelukkig zijn er minstens 100 andere huishoudens in Groningen die met me meedenken. Er bestaat een Facebookgroep voor alle deelnemers waarop we straks tips en vragen kunnen gaan uitwisselen. Marin Leus heeft alvast een overzichtskaart gemaakt met alle winkels in Groningen met verpakkingsvrije mogelijkheden en dat ziet er veelbelovend uit. Het wordt vast niet altijd een makkie, maar ik heb zin in deze uitdagingen en ben benieuwd wat me te wachten staat. Volgende maand kunnen jullie mijn eerste update lezen.

Hoe proberen jullie huishoudelijk afval te verminderen?

Een handige overzichtskaart met winkels in Groningen die verpakkingsvrij verkopen, gemaakt door Marin Leus.