Author: Leah Groeneweg

Week zonder vlees: op brood

De Voetspot, Leah

Om een heerlijke spread voor op brood te maken, hoef je niet lang in de keuken te staan. In het kader van de week zonder vlees: twee gemakkelijke recepten voor gezond en lekker broodbeleg.

Als als je de spread verdunt met extra olijfolie, citroensap en water, is het een heerlijke saus voor bij je pasta of spaghetti.

Zonder kaas of room, dus ook nog eens helemaal vegan! Voor de pesto gebruik ik edelgistvlokken in plaats van kaas. Dit kun je bij de natuurvoegingswinkel kopen.

Noten-courgettespread met brandnetel

Ingrediënten:
150 gram rauwe cashewnoten
1 bosje jonge brandneteltopjes
150 gram courgette
sap van een halve citroen
1 theelepel kerrie
2 flinke eetlepels edelgistvlokken
scheut tamari
flinke scheut olijfolie
handje wilde kruiden
peper en zout

Bereiding:
Laat de cashewnoten een paar uur weken in water. Giet het weekwater af.
Snijd de courgette en de brandneteltopjes in stukjes.
Doe alle ingrediënten in een maatbeker en maal tot een puree.
Maal niet te lang, anders wordt het te ‘zalvig’. Voeg nog wat olie, water of citroensap toe als het te dik is en niet goed pureert.

week zonder vlees

Vegan zevenbladpesto

Ingrediënten:
1 bos jong zevenblad
75 g. rauwe amandelen
1 teen knoflook
1 kopje olijfolie
2 flinke eetlepels edelgistvlokken
sap van een halve citroen
peper en zout

week zonder vlees

Bereiding:
Snijd de wildpluk fijn.
Doe alle ingrediënten, behalve de edelgistvlokken, in een maatbeker.
Meng met de staafmixer tot een dikke maar nog grove massa. Maal niet te lang, het mag nog stukken bevatten.
Voeg de edelgistvlokken toe en roer goed door. Voeg eventueel nog wat olijfolie toe, tot het een smeuïge pesto is.

Feestelijke hapjes en drankjes met wilde kruiden

De Voetspot, Leah

Kerst en oud & nieuw zijn weer in aantocht: feesten waarbij veel geld, tijd en aandacht wordt besteedt aan lekker eten. In deze blog een paar ideeën voor vleesloze kerstdrankjes en -gerechtjes, aangevuld met kruiden uit de natuur. Want ook in december kun je wildplukken. Mits het niet al te hard vriest of sneeuw ligt, kun je de hele winter door vogelmuur, veldzuring, kleine veldkers, look-zonder-look of witte dovenetel vinden.

douglasspar

Kerstthee van de spar

De naalden van de Douglasspar of grote zilverspar zijn heerlijk aromatisch. Gebruik ze als smaakmaker in kruidenolie of wildplukthee. Of maal gedroogde naalden fijn en maak er kruidenzout van.
Let op dat je alleen naalden van onbespoten bomen gebruikt. En verwar het niet met de giftige taxus.

Ingrediënten:
2 cm gemberwortel
8 takjes van de Douglasspar (ongeveer 10 cm lang)
1 theelepel kaneel
1 liter water

Bereiding:
Snijd de gemberwortel in plakjes en doe ze, samen met de takjes spar en de kaneel in een theepot. Giet er kokend water over. Laat 10 minuten trekken en klaar is je kerstthee.

Appelpunch

Maak een lekkere winterwandeling door het bos en ga op zoek naar geel nagelkruid en Douglasspar. Geel nagelkruid staat vaak langs het pad. In de winter vind je nog de herkenbare bladrozetten. De wortels van deze plant kun je gebruiken als thee, in plaats van kruidnagel in een stamppot of er een punch mee op smaak brengen.

Ingrediënten:
1 liter appelsap
8 takjes Douglasspar (van ongeveer 10 cm)
wortels van geel nagelkruid (2 eetlepels vol)

Bereiding:
Schenk de appelsap in een pan en doe er de sparrentakjes en de wortels van het geel nagelkruid bij. Verwarm het tot bijna aan de kook, maar laat het niet koken. Laat 30 minuten zachtjes trekken. Giet de punch door een zeef en schenk het in glazen.

Wilde kruidenhummus met kerrie

Ingrediënten:
1 potje kikkererwten
3 eetlepels yoghurt
scheutje citroensap
2 theelepels kerrie
handje wilde kruiden (look-zonder-look, duizendblad en witte dovenetel)
peper en zout

Bereiding:
Spoel de kikkererwten af in een vergiet. Doe ze in een maatbeker en voeg alle overige ingrediënten toe. Maal met een staafmixer tot een puree.
Lekker op een schijfje komkommer of blaadje witlof, met als garnering fijn gesneden wilde kruiden.

Appel-bietenamuse

Ingredienten:
2 rode bieten, gekookt
2 appels
zachte geitenkaas
vogelmuur
olijfolie
citroensap
gedroogde rozenblaadjes
peper en zout

Bereiding:
Snijd de bieten en appels in heel dunne plakjes.
Leg een plakje appel op een bord. Leg daar een plakje biet bovenop. Doe daarop een stukje geitenkaas en garneer met vogelmuur. Schik meerdere amuses op een bord, sprenkel er wat olijfolie en citroensap over.
Hak een paar rozenblaadjes fijn en strooi ze over de amuses. Breng op smaak met een beetje peper uit de pepermolen.

Smakelijk eten zonder pakjes

De Voetspot, Leah

Als je in de supermarkt goed om je heen kijkt, zie je ontzettend veel pakjes, zakjes, kant-en-klaar producten en houdbare producten. Vaak zijn ze op smaak gebracht met allerlei smaakversterkers, suiker of zout. En zijn ze aantrekkelijk gemaakt door aantrekkelijk vorm gegeven verpakkingen met hippe slogans.

Maar hoe gezond en lekker zijn de pakjes nu echt? Wat vind jij? Zelf vind ik de kant-en-klaar pakjes echt niet lekker. Veel te zout en met een vreemde bijsmaak van de smaakversterkers. En ik eet het al tientallen jaren niet meer.

Umami

Het is zo gemakkelijk je eten zelf te maken, als je maar een aantal dingen onthoud. Gebruik verse producten, breng je eten op smaak met veel verse kruiden en vergeet de ‘vijfde smaak’, ofwel ‘umami’ niet. Je kent vast de vier smaken, zoet, zuur, zout en bitter. Maar de vijfde smaak ‘umami’ zorgt er voor dat je gerecht lekker hartig smaakt.

Gedroogde paddenstoelen, schimmelkaas, zongedroogde tomaten en vlees zorgen voor umami in je eten. Maar ook het synthetische gemaakte en nogal omstreden ve-tsin, E 621 of MSG (mononatriumglutamaat). Leer de synthetisch nagemaakte umami smaak vervangen door natuurlijke umami smaak.
Het gebruik van vlees of kaas is helemaal niet nodig om de umami smaak aan je eten te geven. Gebruik bijvoorbeeld edelgistvlokken om een hartige smaak te geven aan je pastagerecht, bak oesterzwammen met een uitje en eet dit op brood, voeg zongedroogde tomaten toe aan een salade met boekweit. Gebruik veel verse kruiden, kappertjes en olijven. En gebruik verse ingrediënten.

Om je op weg te helpen, hier een lekker herfstrecept met paddenstoelen.

Herfstsoep met paddenstoelen

Ingrediënten:
1 eetlepel ghee of roomboter
1 ui
1 teen knoflook
½ prei
¼ pompoen
200 gram vers eekhoorntjesbrood (of 1 bakje oesterzwammen)
50 gram gedroogd eekhoorntjesbrood
1 handje harig knopkruid
1 liter bouillon
peper naar smaak

Bereiding:
Pel en snipper de ui. Snijd de knoflook in kleine stukjes, de prei in ringen. Maar het eekhoorntjesbrood schoon en snijd het in blokjes.
Snijd de lelijke plekjes van de pompoen, verwijder de pitten en snijd het in blokjes. Je hoeft de pompoen niet te schillen.
Wel het gedroogde eekhoorntjesbrood in een beetje warm water.
Fruit de ui in de ghee of roomboter. Bak de paddenstoelen, prei, knoflook en pompoen even mee.
Voeg dan de bouillon, het gewelde eekhoorntjesbrood (met het water), het knopkruid en peper toe. Breng aan de kook en laat nog 10 tot 15 minuten zachtjes pruttelen tot de pompoen gaar is.

 

Herfst: bessen en paddenstoelen op je bord

De Voetspot, Leah

De meidoorn hangt vol rode bessen. Lekker voor de vogels, maar ook eetbaar voor ons. Meestal hangen er genoeg, dus een paar oogsten voor eigen gebruik kan makkelijk. Zo puur smaken ze nogal melig, maar in combinatie met appels zijn ze heerlijk. Ik maak er een lekkere meidoorn-appelmoes van. Lekker bij gebakken oesterzwammen met zoete aardappel.

meidoornbes

Recept meidoorn-appelmoes

Neem een gelijke hoeveelheid meidoornbessen en appels. Verwijder van de appels het klokhuis. Kook ze samen met de meidoornbessen in een klein laagje aanhangend water tot de appels tot moes zijn. Voeg eventueel nog een beetje water toe als het te dik is.
Pureer ze dan met de roerzeef. En klaar is je mooie rozerode moes. Lekker om zo op te eten, maar ook in combinatie met tamme kastanjes, quiche of een stoofschotel.

 

Recept gebakken oesterzwammen met zoete aardappel

Ingrediënten:
scheut olijfolie
1 ui
1 teen knoflook
1 bakje oesterzwammen
1 zoete aardappel
handje wilde kruiden
peper en zout

Bereiding:

Pluk een hand vol wilde kruiden. Je vind nu bijvoorbeeld nog zevenblad, opnieuw uitgelopen brandneteltopjes, harig knopkruid, paardenbloemblad of look-zonder-look. Was ze en hak ze grof.

Verhit de olie in een koekenpan en fruit de ui en knoflook hierin. Voeg dan de in stukjes gesneden zoete aardappel en oesterzwammen toe. Bak het goed door tot de zoete aardappel gaar is.

Breng op smaak met de wilde kruiden, peper en zout en bak de kruiden nog even mee.

Nieuwe liefde

De Voetspot, Leah

Sinds een paar weken heb ik een nieuwe liefde. Ik ben dol op hem. Hij is geweldig, bruisend en heerlijk. Ik geniet van hem in de avond, ochtend en tijdens het eten. En hij gaat zelfs mee tijdens mijn wandelingen.

Hij heet SCOBY, ofwel kombuchazwam en staat in een grote glazen vaas in de kelderkast te pronken. Hij leeft van zwarte of groene thee en suiker en na twee weken kan ik zijn super gezonde gefermenteerde drank oogsten.

SCOBY staat voor Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast, en is dus een symbiose van melkzuurbacteriën en gisten. Deze zwam voed je met zwarte of groene thee en suikers. De suikers worden omgezet in voor ons gezonde stoffen. De kombucha drank heeft vele gezondheidsvoordelen. Het heeft een probiotische werking, zorgt voor een goede darmflora, verbetert de spijsvertering en werkt reinigend en ontgiftend. Daarnaast is het ontzettend lekker. En gemakkelijk te maken.

kombuchazwam

Wil je ook een nieuwe liefde in je leven? Zoek iemand die al een kombuchazwam in huis heeft, hij of zij wil hem vast met je delen. Hij vermeerderd zich namelijk goed. Haal een grote glazen onderkomen en voedsel voor hem in huis en je kunt aan de slag. Op internet vind je verschillende recepten.

 

Vlierbloesem in aantocht

De Voetspot, Leah

vlierbloesem

De vlier komt nu snel in bloei. Bij mij in de tuin is een aantal schermen vlierbloesems al uitgekomen. De anderen staan te popelen. Zij zullen de komende dagen hun mooie bloesems tonen. Prachtig om te zien en heerlijk om te verwerken in je gerechten of drankjes.

Aan de slag met vlierbloesem

Voordat je begint, twee aandachtspunten. Als je bloesems plukt, weet zeker dat je de goede vlier hebt. Het is de gewone of zwarte vlier (Sambucus nigra) waar je de bloesems van gebruikt. Kruidvlier en trosvlier kun je niet gebruiken.  Verder, pluk niet teveel bloesems. Laat genoeg staan voor de insecten, zij hebben het al zwaar genoeg.

Gisteren heb ik in de tuin gewerkt. Heerlijk met het warme weer is dan water waarin vlierbloesem en munt hebben getrokken. Een fluitje van een cent om te maken, en veel milieu bewuster dan flessen frisdrank of vruchtensap. En minstens net zo smakelijk.

Hou je van zoet? Maar dan siroop van de bloesems. Heerlijk om te drinken, over de pannenkoeken of in de bowl. Verder maak je er gelei, thee of bloesemwater van, gebruik je de bloesems in het pannenkoekbeslag of roer je ze door het beslag van muffins.

Thee kun je zowel van de verse als gedroogde vlierbloesems maken. Doe voor verse thee een bloemscherm in een mok en overgiet het met water dat net van de kook af is. Laat 5 minuten trekken en klaar is je heerlijke bloesemthee.

Pluk voor gedroogde bloesemthee een paar bloemschermen en ris de bloesems er af. Laat ze omgekeerd drogen op een schoon tafellaken. Zorg ervoor dat ze niet in directe zon liggen, dat gaat ten koste van de goede stoffen. Als ze knisperdroog zijn doe je ze in een afgesloten blikje. Gebruik een theezeefje als je er thee van trekt.

Recept voor notenballetjes met vlierbloesem

Ingrediënten:
5 schermen vlierbloesem
5 ‘takjes’ hondsdraf (ongeveer 10 cm lange uitlopers)
150 gram rauwe amandelen
100 gram gedroogde abrikozen
2 eetlepels kokosolie
25 gram geraspte kokos
snufje zout

Bereiding:

Snijd de abrikozen in stukjes. Maal ze samen met de amandelen in een blender.
Ris de vlierbloesems van de schermen. Snijd de hondsdraf fijn.
Doe het noten / abrikozenmengsel in een kom. Meng hier de kokosolie, gedroogde kokos, het zout en de helft van de vlierbloesem en hondsdraf door.
Kneed het tot een plakkerige bal en vorm er kleine balletjes van. Voeg eventueel een beetje kokosolie toe als het niet goed plakt.
Rol de balletjes door de overgebleven vlierbloesem en hondsdraf en laat ze opstijven in de koelkast.

Help, het zevenblad schiet de grond uit

De Voetspot, Leah
Zevenblad

Zevenblad

Zevenblad, ook wel bekend als hanepoot of tuindersverdriet, rukt op. Net als brandnetel, hondsdraf en paardenbloem trouwens.

 

In de achterste hoek van mijn (moes)tuin mogen deze eetbare wilde planten gerust hun gang gaan. Ik weet er wel raad mee. Het zijn heerlijke en gezonde groenten en ik hoef alleen maar te oogsten. Groeien doet het vanzelf.

 

Eenmaal geplukt maak ik er een wilde groentesoep van, vul er een hartige taart mee of gebruik het in mijn smooithie. Of ik maak er een pesto van en doe dat op een bannockbrood met brandnetel.

Een bannockbrood is een plat brood, gebakken in de koekenpan. Het liefst op een kampvuur, maar thuis op je fornuis kan het ook.

 

Zevenbladpesto

Ingrediënten:
1 bos jong zevenblad
50 g. pecorino kaas
50 g. zonnebloempitten
1 teentje knoflook
1 kopje olijfolie
flinke scheut citroensap
peper en zout

Bereiding:
Snijd het zevenblad fijn en de kaas in blokjes. Snijd de knoflook in stukjes.
Doe alle ingrediënten in een maatbeker.
Meng met de staafmixer tot een dikke maar nog grove massa. Maal niet te lang, het mag nog stukken bevatten.
Voeg eventueel nog wat olijfolie toe, tot het een smeuïge pesto is.

Bannockbrood

Ingrediënten:
drie kopjes meel
1 theelepel bakpoeder
1 theelepel kaneel
snufje zout
water
ghee (boter)
brandneteltopjes

Bereiding:
Snijd de brandnetel fijn.
Doe het meel samen met de brandnetel in een beslagkom.
Meng daar 1 theelepel bakpoeder, 1 theelepel kaneel en een snufje zout door heen.
Voeg daar steeds een scheutje water aan toe en kneed het tot er een stevig deeg ontstaat dat niet aan je handen blijft plakken.

Verdeel het deeg in bolletjes ter grootte van een mandarijn. Maak van een bolletje deeg een plat broodje. Bak het in een een ingevette koekenpan op een laag vuurtje tot het goudbruin is.

In de uitzending van ROEG van RTV Drenthe van zaterdag 14 april, kun je zien hoe Tim Horneman en ik de zevenbladpesto en het bannockbrood maken.

Lekkere lunch zonder vlees

Leah

Lekkere lunch zonder vlees? Maak een kikkererwtensalade met veldzuring

Veldzuring is een echte bikkel. In de herfst ontkiemen de zaden en als het gaat vriezen in de winter maakt de plant een soort antivries aan. Hierdoor kan ze de kou goed doorstaan.

Soms vind je tijdens een vorstperiode wel een heel mooi exemplaar, met rode in plaats van groene blaadjes. Pluk wat blad als aanvulling op je maaltijd. Bijvoorbeeld voor deze kikkererwtensalade, voor de soep of over de aardappels.

 

Kikkererwtensalade

Ingrediënten:
1 pot kikkererwten
1 appel
1 sinaasappel
handje walnoten
handje pompoenpitten
blaadjes veldzuring
scheut olijfolie
halve theelepel chilivlokken
snufje Keltisch zeezout

Bereiding:
Laat de kikkererwten uitlekken en doe ze in een schaal.
Snijd de appel en de helft van de sinaasappel in stukjes. Meng dit samen met de walnoten, pompoenpitten, blaadjes veldzuring door de kikkererwten.
Pers de andere helft van de sinaasappel uit. Schenk dat over de salade, samen met een scheut olijfolie.
Strooi er de chilivlokken over, of als je niet van pittig houd een beetje zwarte peper. En breng op smaak met een snufje zout.

 

 

 

 

 

 

Week zonder vlees met eetbare wilde planten

De Voetspot, Leah

 

Van 5 tot en met 11 maart is het de nationale week zonder vlees.

Wanneer je als volwassene één week geen vlees eet, bespaar je: 7 maanden douchewater, 114 kilometer auto rijden, 1 blije kip en 7 maanden werk voor een boom (www.weekzondervlees.nl).  Een heel goede reden om mee te doen.

Zelf eet ik geen vlees, maar mijn zuivelgebruik kan nog heel wat minder. Om mijzelf en anderen hiertoe te motiveren, post ik deze week recepten zonder vlees en zonder zuivel. Natuurlijk met wildpluktint.

Vorige week werd ik samen met Tim Horneman gefilmd door ROEG. Het natuurprogramma van RTD Drente. Ik heb paardenbloemwortels opgegraven en samen met Tim er een heerlijke paardenbloemwortelschotel van gemaakt.

Nu de vorst weer geweken is, kun je één dezer dagen de paardenbloemwortels wel uit de grond krijgen. Als dat niet lukt kun je de paardenbloemwortel vervangen door oesterzwammen of shiitakes. Ook erg lekker!

Paardenbloemwortelschotel

Ingrediënten:
200 gram naakte haver
1 eetl. kokosolie
3 uien
1 bos paardenbloemwortels
200 gram spruitjes
100 ml. haverroom
flinke handvol (wilde) kruiden
peper en zout

Bereiding:
Kook de naakte haver gaar in ongeveer 30 minuten, volgens de aanwijzing op de verpakking.
Maak de spruitjes schoon en blancheer ze ongeveer 3 minuten in kokend water.
Pel en snipper de uien. Was en schrob de paardenbloemwortels. Snijd ze in stukken van een à twee centimeter. Snijd de wilde planten grof.
Verhit de olie in een wok en fruit de ui. Voeg de paardenbloemwortels toe en bak ze 5 à 10 minuten tot ze zacht zijn.
Voeg dan het de haver, spruiten, wilde planten en haverroom toe. Verwarm alles goed door en breng op smaak met peper en zout.

Wil je zien hoe het gerecht gemaakt wordt? Kijk dan naar de aflevering van ROEG van 24 februari: http://www.rtvdrenthe.nl/tv/programma/28/ROEG/aflevering/31088. Vanaf 11.38 minuten.

Zalf maken van kleefkruid

De Voetspot, Leah

Eetbare planten in de winter: kleefkruid

Ken je kleefkruid? Het is de plant met de lange slieren die aan je blijven plakken. En waarvan de honden en katten de zaden in hun vacht meenemen.

Lastig onkruid? Nee hoor je kan de jonge scheuten eten. Als ze nog vrij mals zijn kun je ze goed gebruiken voor in je soep, stoofschotel of omelet.

Het fijne van kleefkruid is dat ze in zachte winters gewoon door groeit. Het zaad is in de herfst ontkiemd en nu vind je al jonge plantjes van zo’n 5 cm hoog. Een gezonde aanvulling op je winterkost!

 

Kleefkruidzalf

Daarnaast kun je een lekkere zachte zalf van het jonge kleefkruid maken. Dit wordt uitwendig gebruikt bij wondjes, droge eczeem en huidirritatie.

Recept voor kleefkruidzalf

Wat heb je nodig?

Grote pan en een klein pannetje
Bosje jong kleefkruid
olijfolie
bijenwas

 

Zorg ervoor dat het kleefkruid schoon en goed droog is voor je er mee aan de slag gaat. Laat het eventueel een middag drogen op een theedoek.
Snijd het kleefkruid in kleine stukjes en doe het in een kleine pan. Overgiet het met de olijfolie. Zorg dat alle kleefkruid net overdekt is met olie.

Laat de kleefkruid een uur lang au bain-marie trekken in de olijfolie.
Giet de olie door een zeef en druk het kleefkruid goed aan, zodat alle olie er uit gaat.

Meet de olie af en voeg per 100 ml olie 10 gram bijenwas toe.
Verwarm de olie nu opnieuw au bain-marie, samen met de bijenwas. Als de bijenwas helemaal is gesmolten giet je de olie in gesteriliseerde potjes en sluit je ze goed af. Gebruik potjes van donker glas of bewaar de potjes in een donkere kast. Dan blijven de waardevolle stoffen beter behouden.