Author: Dorinda Hijszeler

Een week zonder plastic? Ik doe mee!

Dorinda

 

 

De Green Office van de universiteit organiseert deze week, van 28 mei tot 1 juni de plastic free week. Ze roepen zoveel mogelijk mensen op om mee te doen. Een week lang leven zonder plastic. Wat betekent dat? Hoe doe je dat? Ik geef je zo alvast enkele tips.

Deze foto is van Justin Hofman, wildlife fotograaf van het jaar 2017. Hij nam deze foto toen hij aan het snorkelen was in de buurt van Sumbawa Island, Indonesië. Eerst leek het erop dat het rif in goede staat was, maar zodra het getijde veranderde kwam er veel afval binnen: plastic tassen, plastic touw, troep uit de riolering. Die witte spikkels op de foto zijn stukjes plastic. Hij zag het zeepaardje, dat zich vasthield aan een wattenstaafje, toen de wind opstak.

De foto van het zeepaardje is krachtig. Hofman zegt zelf: ‘Seahorses are universally adored. When people look at the photo they have this switch of emotions from ‘happy, cute seahorse’ to devastated because of what humans are doing to the planet. Visually, the photo is easy to read. It speaks across demographics.’

Eindelijk, een beslissing!

Juist vandaag, 28 mei, presenteerde de Europese Commissie al eerder uitgelekte plannen om het gebruik van kunststof producten te beperken. Wattenstaafjes, snoepwikkels, roerstaafjes en bestek van plastic mogen voortaan niet meer gebruikt worden.

De bedoeling is om te voorkomen dat plastic als zwerfvuil in het milieu en vooral in de zee terechtkomt. Sommige producten worden verboden. En er komt een statiegeldregeling voor plastic flessen. De voorstellen moeten de komende jaren van kracht worden.

Middellandse Zee

Zelf had ik twee jaar geleden zo’n indringende ervaring. Aan de rotsachtige kust van Noord-Spanje zwom ik met mijn gezin in de Middellandse Zee. ‘Mam, kom erin, het is heerlijk,’ riepen mijn kinderen die al ‘door’ waren. Ik draalde wat bij de waterlijn en keek in de kabbelende golfjes opgedreven door de wind. Was dat nu echt allemaal plastic wat ik zag?!? En erger: waren zij daardoor heen nu echt lekker aan het zwemmen? Hoe gezond is dat?

Na die vakantie verdiepte ik me in plastic, plastic soup en leerde veel over de effecten op mens en dier en voedselketen. Plastic is krachtig, sterk materiaal, geschikt voor hergebruik, maar nooit voor de natuur!


Haalbare stappen

‘Wat te doen zonder wattenstaafjes?’ zegt mijn man. Ik zeg: alternatief zoeken, bijvoorbeeld van hout? of herbruikbaar? Dat er zoveel producten zijn die je maar een keer gebruikt en dan weggooit. Denk aan de plastic bordjes of bestek tijdens een feestje.

Deze week zorg ik in ieder geval dat ik helemaal plasticloos ben. En ik ga sommige stappen voor de langere termijn zetten. Ter  voorbereiding op vandaag, liep ik mijn boodschappen bij langs. Waarom die appels, peren  en druiven in een plastic verpakking? Toegegeven, dat zijn de goede hoeveelheden voor mijn gezin. En het is praktisch, maar het t hoeft niet! Ik heb ze in de zak gedaan (mijn gemeente zamelt plastic apart in) En neem me voor bij de volgende weekboodschappen het anders te doen. Wat doe jij?

Tips

• Neem zelf een tas mee als je boodschappen gaat doen.

• Koop seizoensgroente en -fruit. Die liggen vaak onverpakt in de winkel. Of ga naar een markt

  • Koop producten die statiegeld verpakt zijn.
  • Koop brood uit een papieren zak, of helemaal onverpakt. Je kunt je eigen (stoffen) broodzak meenemen.

• In de biologische winkel vind je veel verpakkingsvrije producten.

En dan nog dit: vanavond start de vierdaagse. Ik neem bakjes (met gezonde snacks) mee. Dat scheelt veel papier en plastic!!

Verse muntthee met kerst

Dorinda

Bij het opruimen van de slee, vond ik een kleine schat in ons schuurtje. Een grote bos met takken van de muntstruiken. In de zomer hadden we veel munt op de gezamenlijke moestuin De Onlanderij. In het najaar hadden we de takken geplukt. ‘Droog ze’, zei iemand, ‘en je hebt er later veel plezier van.’

Ik dacht: ik neem het mee en zie wel. En nu dus dit onverwachte klusje en cadeautje. Verse munt. Gewoon laten drogen is een echte no-waste manier van doen. Het kost niet extra’s. Je maakt bestaande producten langer houdbaar!

De takken liggen op het aanrecht. Ze zijn gedroogd, gekrompen, bruiner geworden. En het ‘rommelt’ alleen al als je er aan zit. ‘Wat ga jij nu weer doen?’ vraagt een van de kinderen. Alles wat met de tuin of eten bereiden te maken heeft wordt met een kritische blik bekeken. Ik breek wat van de blaadjes en laat ze ruiken. (Ineens staat er nog een kind bij.) ‘Pepermunt.’ ‘Tandpasta.’

Rustgevend klusje

Goed. Beide ok. Het is munt, direct van de plant. De blaadjes rits ik er af, nog meer rommel, maar wel plezierig. Ik verzamel alles in een grote schaal. De geur werkt verfrissend en de arbeid rustgevend. Onder tussen filosofeer waar ik het in zal doen, hoe het te bewaren. Van Lea Groeneweg van het Bloemenpad op de kerstmarkt weer geleerd dat een mooi etiketje veel doet toen ik keltisch rozenzout kocht.

Mooi potje

Ik heb best veel. De verzamelde blaadjes breek ik zo fijn mogelijk met  mijn handen. Een klein potje kruiden bij de supermarkt kost al gauw 1,0 – 2 euro. Nu hebben wij onze eigen verse munt de komende tijd gratis.

Muntthee maken

Muntthee maak je met een aantal takjes verse munt (of gedroogd zoals hier). Doe ze in je kopje en overgiet het met kokend water en even laten staan. Voeg als je wilt honing toe. Muntthee heeft een gunstige invloed op je maag en darmen en werkt goed tegen misselijkheid. Het geeft een frisse adem en het bevat weinig calorieën. Misschien best fijn, zo met de feestdagen.

De Fazant – seizoensgebonden (h)eerlijk proeven in Drenthe

Dorinda

De FLAIRTJE weken zijn bezig! Nog tot en met 30 november serveren diverse restaurants speciale fairtrade en regionale gerechten! Flairtje vroeg ons als Voetspot verschillende restaurants te testen. Ik was afgelopen zaterdag met mijn man bij De Fazant in Oudemolen. We hadden er een heerlijke avond, vol pure smaaksensaties!

De Fazant ligt in mijn gemeente, in het prachtige Drentse Aa-gebied. Een ‘lokaal’ restaurant. Juist daarom wilde ik er graag heen. Ik kende het vooral van heerlijke koffie of lunch na een wandeling in dat gebied. Maar dat de kaart zoveel streekproducten en fairfood kent, wist ik niet. Tijd voor de test.

Seizoensgebonden proeverij

Bas Blikman, eigenaar van het restaurant, verwelkomt ons persoonlijk als we aankomen. We krijgen een fijne tafel, bij het raam. Het sfeervolle restaurant is goed bezet op deze zaterdagavond, er hangt een ontspannen, intieme sfeer. Zo vaak gaan we niet uit eten, dus we besluiten het ervan te nemen. De proeverij in uitbereide vorm. Bas legt ons zijn concept uit: ‘De seizoensgebonden proeverij is bij uitstek een menu wat past in de Flairtjemenu weken. We hebben dus niets anders dan anders voor u, maar juist wat we altijd bieden aan onze gasten: een menukaart aangepast aan het seizoen en met streekproducten.’

Lady Blue

De Fazant begon een jaar of vijf geleden met de Lady Blue van De Kruidenwei uit Nooitgedacht. Deze blauwschimmelkaas van rauwe geitenmelk is zeer markant. Bas: ‘ We kregen zoveel leuke reacties op de kaas, dat we besloten naar meer streekproducten te zoeken. Dat voegen we steeds meer toe aan onze kaart.’ We zijn snel verkocht als hij aangeeft dat lokaal wild en een Drents kaasplankje een toevoeging kunnen zijn aan de proeverij. Je kunt hier dus kiezen voor 6,7, of 8 gangen proeverij. Uiteraard zijn de porties overzichtelijk en ben je een hele avond ontspannen aan het tafelen.

Buitenlandse invloeden

De schoonzus van Bas is chef-kok. Samen bedenken ze elk seizoen een nieuwe proeverij om de gasten te verrassen met nieuwe streekproducten en nieuwe bereidingen. Het is een reis door de omgeving met invloeden van buitenaf. Zo vertelt de ober dat de chef-kok vorig jaar een reis naar Thailand, China en Vietnam heeft gemaakt en dat ze de Oosterse smaken bijvoorbeeld combineert met de vis in een van de voorgerechten. We zijn erg gecharmeerd van de ware kunstwerken die we voorgeschoteld krijgen. Het oog wil ook wat en als de smaken dan zo super zijn…

Amuse

De amuse heeft als basis de aardappel uit de moestuin van De Fazant. Kijk, dat spreekt mij als moestuinierder dan erg aan! Als we de eerste gang geserveerd krijgen, vallen we stil van het moois op ons bord. En de bijzondere smaak van de makreel in combinatie met pittiger oosterse smaken is echt apart. Ik krijg er een lichte, frisse wijn bij geserveerd.

Even denken we: wat is er nu lokaal of fair trade aan dit gerecht? Maar bij de volgende gang vertelt de ober dat vlees betrokken wordt bij een slager uit de buurt, namelijk de Zeegster Hoeve.

Pukkelpompoen

Bij de derde gang moeten we grinniken: pompoensoep. En niet zomaar pompoensoep, maar pukkelpompoenen van boer Luring uit Ontswedde. Afgelopen dagen was ik zelf al druk in de weer met het verspreiden van deze pompoenen over Drenthe. Nu krijg ik het feestelijk geserveerd, met gepofte quinoa. Dat ga ik thuis ook eens proberen! Een prettige sensatie in de mond, die gepofte korreltjes quinoa. En supersmaakvol!

Zo komen wij de avond goed door. Als je het menu ziet en de foto’s kun je je daar vast iets bij voorstellen. Lokaal geschoten wilde eend. Een fantastische kaasplank met de lady blue als afsluiting. En dan nog het perendessert. Dit is werkelijk lekker lang tafelen en onthaasten.

Fair trade

Ik vraag Bas Blikman wat hij met fair trade heeft. Hij zegt: ‘Wij werken steeds met verschillende producten, waaronder ook vaak fair trade producten. Onze koffie komt standaard van een max havelaar fair trade merk van Peeze. Chocolade idem dito. Het merendeel van ons assortiment komt uit Drenthe en wordt dus vanuit de bron gecontroleerd. De zuivel producten waaronder melk, maar ook suiker krijgen we van Zuivelrijck die voor deze producten ook een fair trade certificering heeft.’

Het Menu

  • Amuse: Krokant van eekhoorntjesbrood, gerookte aardappel en gepofte kastanje
  • Rauwe makreel met limoen/kokos/dragon, creme van thaise curry, kalamansi gel, zoutzure komkommer met gember en haring kaviaar.
  • Langzaam gegaarde procureur met gezoete mosterd, picalilly, crème van gevogelte met gestoofde ui & op eiken gerookte oude kaas.
  • Pompoensoep van pukkelpompoen met amandelen gepofte quinoa en gezouten hangop
  • Scholfilet met brandade, kerriemayonaise, creme van peterseliewortel met mierikswortel, in zuur gegaarde venkel en een clam chowder
  • Wilde lokale eend met risotto, crème van gerookte knolselderij, truffelmayonaise, cantharellen en een gevogelte vinaigrette
  • Varkenswang met hasselback aardappel, witlofsalade, een bitterbal van rund, crème van zoete aardappel en verse ei mayonaise met een jus de veau
  • Proeverij van Drentse kazen met brioche, gebrande noten en uiencompote
  • Bavarois van bergamot, geinfuseerde peer met tonkabonen, Bergamot gel, praline, hazelnootkaramel en ijs van yoghurt-peer.
  • Afsluitend koffie met huisgemaakte macarons.

 

 

Waarom vragen naar Flairtje?

Fairtrade en regionale producten zijn wel zo rechtvaardig voor de boeren ver weg én uit de buurt. Zo ontdek je ook meteen wat jouw omgeving eigenlijk te bieden heeft aan lekkere producten. Samen met jou willen de restaurants, boeren en leveranciers producten met een eerlijke prijs op de kaart zetten.

Als jij een Flairtje gerecht bestelt, draag je bovendien bij aan het realiseren van de internationale doelen voor duurzame ontwikkeling (‘Global Goals for Sustainable Development’).

Deze drie doelen vinden wij belangrijk:

  • Global Goal 2: Einde aan honger Eerlijke handel zorgt voor minder armoede onder boeren en een betere positie van de kleinere boer in de wereldhandel.
  • Global Goal 8: Economische groei  en fatsoenlijk werk voor iedereen Iedere boer verdient een eerlijk inkomen en veilige arbeidsomstandigheden. Zónder kinderarbeid.
  • Global Goal 12: Duurzame consumptie en productie Eten uit je eigen regio verbindt boeren en consumenten, stimuleert duurzame productie en zorgt voor minder vervuilende voedselkilometers. Milieuvriendelijke teelt is een vereiste voor fairtrade boeren en coöperaties.

Alles over de Duurzame Ontwikkelingsdoelen

Waar kun je nu fairrukkelijk eten?

Er zijn veel redenen om als consument te kiezen voor fairtrade en regionale producten. Op de site van Flairtje vind je veel informatie. Ook vind je er een overzichtskaart van de restaurants waar je terecht kunt.

 

Fairtrade keurmerk:

www.fairtradegemeenten.nl

 

Regionale producten:

www.puurnoordnederland.nl,

www.nieuweband.nl

www.destreekboer.nl

Red de pukkelpompoenen!! de uitvoering

De Voetspot, Dorinda

Gisteren hebben we 180 pukkelpompoenen van boer Luring door handen gehad. Stuk voor stuk prima pompoenen! Alleen belaagd door buitje hagel! We hebben ze opgehaald en verspreid door Drenthe. Nu kun je ze op allerlei plekken kopen en daarmee goed doen: 1) je voorkomt voedselverspilling en 2) je draagt bij aan een reele prijs voor een goed biologisch product.

De dag begint vroeg! De zon schijnt, mist over de velden. Het is een prachtige dag! Ik pik collega blogger Jack Merx op. Hij heeft via social media veeeeeel grote bananendozen geregeld. Die passen mooi in ons ‘bestelbusje’ zoals je ziet. Eigenlijk hebben we geen idee of dit past. Want hoeveel wegen deze 180 pompoenen? Hoe groot zijn ze? Hebben we genoeg dozen? Geen idee. We rekenen wat af vandaag tijdens het laden. Vooral ook om te kijken of de vering van de auto t houdt.

Bij het ophaalpunt blijkt dat de pompoenen in een kuubskist liggen. Van Luring natuurlijk. Ik ben superblij dat ik niet alleen op pad gegaan ben want dat had ik niet gered om alles in te laden. Jack klimt in de kist en geeft mij de pompoenen aan. Ik doe er 8 in elke doos. Ze gaan allemaal stuk voor stuk door onze handen.

We hebben het erover. Jack en ik. Hoeveel pompoenen er geproduceerd worden bij dat bedrijf en hoe weinig we eigenlijk dan afnemen. Het  voelt als een druppel op een gloeiende plaat. Maar goed: alle beetjes helpen.

Vorig jaar schreef ik een blog over de ‘lelijke groente’. Dat was toen de Franse supermarkt Intermarché begon met het aanbieden van ‘fuits et légumes moches’. Dat was namelijk meteen een groot succes. Ik schrok van de getallen: zo’n 40% zou worden afgekeurd vanwege kleur of vorm. Daar wilden zij iets aan doen, tegen voedselverspilling.

Ik schreef onder andere :’We zijn als consumenten in het Westen er tegenwoordig zo aan gewend geraakt dat groente er ‘perfect’ uitziet. Een kromme komkommer, tweebeenwortels, tweelingtomaten en andere groenten die niet aan de standaardeisen voldoen komen niet eens in de schappen, laat staan op de borden van mensen. Dat geldt ook voor fruit. Wat een verspilling!’

Daarom wilde ik nu in actie komen. Voor boer Luring met zijn 125.000 onverkoopbare pompoenen.

We toerden door Drenthe met ons busje om de pompoenen te verspreiden. Leverden af en gingen vervolgens snel weer verder. Het vervoer is mogelijk gemaakt door Natuur- en Milieufederatie Drenthe.

RTV Drenthe heeft naast hun berichtgeving ook een verkooppunt ingericht. Dat vinden we echt supertof!

 

Hieronder vind je nog even de praktische zaken op een rij.

 

Bij wie/ waar kan je de pompoenen kopen?

20 stuks    Dick Sijbenga, Gieten

20 stuks    Ageda Venema, Assen

20 stuks    Jack Merx, Eelde

20 stuks    Xandra van Zon, Eexterveen

10 stuks    Judith Boekel, Assen

20 stuks    Margo Verhagen, de Schiphorst

20 stuks    Dorinda Hijszeler, Eelderwolde

50 stuks    RTV Drenthe, Assen

Meer weten?

 

Sorter korrekt – het goede doen!

Dorinda

Een maand geleden was ik in Sillerslev, Denemarken. Sillerslev ligt op het eiland Mors in het Limfjorden. Dit waterrijke gebied, met daarachter het eerste natuurpark van Denemarken (Thy), ligt best noordelijk in Denemarken. Rust en ruimte te over; op sommige dagen zagen we alleen herten, hazen, fazanten en andere vogels als levende wezens. Vakantie vieren op deze rustige plek deed ons goed. Het bood tegelijk ook gelegenheid de duurzame keuzes van ons leven met afstand en andere ogen te bekijken.

Groene belofte

De heuvels lagen er vers geploegd bij. Alles klaar voor een nieuw groei-seizoen! De belofte van groene velden en nieuwe oogst voelde je als het ware in de lucht zweven. Ik keek met bewondering naar de precieze arbeid en voorbereiding van de boeren. Mijn eigen deel van onze buurtmoestuin had ik weliswaar klaargestoomd voor de lente, ontdaan van alle onkruid en omgewerkt, maar door de kou en het slechte weer had ik het inzaaien steeds uitgesteld. Ik nam me voor onmiddellijk te beginnen bij thuiskomst!

Energie

Energie leek er per definitie groen. In Denemarken is windenergie onderdeel van het landschap. Overal. Door het hele land zie je veel windmolens. Hoe het precies zit met eigendom en opbrengst weet ik niet, maar het feit dat windmolens zo wijd verspreid zijn, deed me goed. Het voelde ok, ik vond het niet storend in het beeld.

Thuis hebben we zonnepanelen, dat is anders natuurlijk. We weten ongeveer wat we verbruiken en opwekken per week of per maand. In dit vakantiehuis was echter alles op elektrisch: koken, verwarming (die hadden we nog nodig eind april!), licht, boiler, sauna. Al met al schrokken we best van de 139 kW die we in die week verbruikten! Bijna 3x zoveel dan ‘normaal’ thuis! We moesten dit verbruik ter plekke contant betalen, bovenop de huur. Goed om je te realiseren dat -als je ook kookt en je huis en water verwarmt met elektriciteit- je dan ook meer moet opwekken, als je van het gas af wilt! Eyeopener!

Afval – sorter korrekt

Als je wel eens in een vakantiehuisje bent, weet je hoe lastig het soms is: afval scheiden! Thuis lukt het ons prima: glas, papier, plastic apart, groen en grijs goed scheiden. Op vakantieparken voel ik me structureel schuldig. Ik wil wel, maar ik kan de stromen niet apart aanbieden. Meestal lukt papier en glas nog wel, maar de rest gaat op een grote hoop. Zo niet in Denemarken.

In ons huis troffen we een heel duidelijke folder aan, met iconen en plaatjes, wat in welke bak zou moeten. Een draadmand met papieren zakken voor groenafval. Daarnaast, op de koelkast, wat wanneer opgehaald zou worden. En nu komt het: het wordt het jaar door gewoon opgehaald! We zaten, zoals gezegd , nogal afgelegen. Het park kende zeer verspreide huisjes, maar ze waren buiten de weekenden om, zo goed als onbewoond. Toch, van april tot oktober kwam tweewekelijks de vuilniswagen. In de winter kon je de bakken aan het begin van de weg deponeren.  Dus we konden goed sorteren. In de vuilnisbakken aparte vakken voor groen en grijs, en dan voor papier. Glas en plastic en blik bij elkaar in, maar wel apart. En alles werd meegenomen. Hier kan Nederland echt nog veel van leren!

Hygge

Denemarken vind ik een fijn land. Een rustig en schoon land. Aangenaam qua sfeer en gezelligheid. Aardige mensen. Wonderlijk genoeg kreeg ik onlangs het prachtige boek Hygge, de Deense Kunst van het Leven van Meik Wiking. Daarin gaat het over de Deense mentaliteit (Denemarken is het gelukkigste land ter wereld), over cocoonen 2.0. Denen focussen op de dingen die er echt toe doen, zoals qualitytime met vrienden en familie, samen genieten van de goede dingen van het leven, zowel buitenshuis als thuis. Het boek geeft veel sfeervolle warme foto’s en veel praktische tips over hoe je dat kunt bereiken.

Voor mij werd helder dat we als gezin goede duurzame stappen zetten, dat het altijd beter kan, maar dat het ook goed is met elkaar te genieten van een puzzel of een spelletje, bij het vuurtje of een kaars, in je huis.

 

Knolselderij. Onooglijk, maar lekker!

De Voetspot, Dorinda

Knolselderij. Een bruine knol met een rafelige buitenkant. Rare kronkels zitten er zelfs aan. Ik bedoel maar: het is niet zo dat je oog automatisch trekt naar deze groente in de schappen. Geen kleur of franje. Het is gewoon een onooglijk ding. Toch is het een echte smaakmaker.

Dat ie smaak geeft merkte in deze winter. Bij het bereiden van de erwtensoep voeg ik altijd een stuk toe, gesneden in kleine blokjes. Het geeft de soep echt veel meer pit, naast de kruiden en pepers die ik daar bij doe. Ik vroeg me af wat ik er nog meer mee zou kunnen.

Selleriesalade

Vroeger vond ik selleriesalade uit de winkel heerlijk. De frisse smaak, de sliertjes, als kind vond ik dat lekker op een toastje of op brood. Het was echt een verwennerij in het weekend bij ons thuis. De laatste jaren kocht ik het nauwelijks. Was mijn smaak veranderd? Ik vond hem te zoet, saai ook. Als ik de verpakkingen in de winkel bekeek van welk merk dan ook, werd ik niet  blij van alle toevoegingen en suikers (ik probeer zo puur mogelijk te eten met mijn gezin.). Dus zelf aan de slag!

Het is inderdaad meer werk, maar de smaak maakt dat meer dan goed. Ik vond een recept van Rineke Dijkenga.

Wat heb je nodig?

  • 500 gram selderijknol
  • 150-175 gram eigengemaakte rauw melkse hangop/yoghurt of kefir, anders Demeter, Pure Graze of Rauw Power zure zuivel.
  • 2 flinke theelepels (honing) mosterd
  • 2 eetlepels witte balsamico azijn
  • 1 a 2 eetlepels citroensap of appelazijn
  • 5 a 6 draaien peper uit de molen
  • 4 gram Keltisch zeezout
  • 2 eetlepels walnootolie
  • 1 eetlepel vloeibare biologische honing of een flinke koffielepel kokosbloesemsuiker.
  • Eventueel iets van de volgende ingrediënten: fijngesneden peterselie, een paar walnoten, 1 zeer fijn gesneden Elstar appel, 1 zeer fijn geraspte wortel of wat biologische citroenrasp

Ik raspte de knol en wat wortel met de keukenmachine en maakte de dressing met honing. Het resultaat was verrassend goed! Zo lekker fris, beetje zoet, maar dan natuurlijk en in mooi evenwicht door de citroen, yoghurt en peper. Tip: je kunt de knoldraden even kort koken. Je kunt ze ook invriezen; dan heb je een volgende keer minder werk.

Pompoensoep

Mijn laatste pompoentje van de moestuin maakte ik ook anders dan anders met de knolselderij erbij. Nu vond mijn man hem wel lekker! Hij houdt van pittiger eten en vindt normaalgesproken de pompoen weinig verheffend. Naast de kolselderij deed ik er ook kurkuma en wat cayennepeper bij, en een paar teentjes knoflook. Een pittig en verwarmend soepje. Zo hadden we door die lelijke knol een paar leuke wintergerechten erbij. Maar laat het voorjaar nu maar komen!

 

 

De donkere dagen voor kerst? Licht genoeg!!

Dorinda

preparing-for-christmas-in-july

De zon schijnt. Elke dag! En nu denk je: ?!? Klopt deze blog in deze donkere weken in december? Maar de timing van de blog is goed, hoor. Het zijn de kortste dagen van het jaar. En toch ga ik jullie meenemen in een zonnig verhaal.

15 december 2016

Het weerbericht: zwaarbewolkte dag. 6 graden (gevoelstemperatuur 3 graden). Zon op 8.41 uur, zon onder 16.28 uur. Zeven uur en driekwartier daglicht, maar op zo’n bewolkte dag levert dat geen zonnestraaltje op. Toch wek ik vandaag 309 Wh op, want ik heb daglichtpanelen. En deze maand, dat is nu 15 dagen, al 19,55 kWh.

Verbruik

Al enkele jaren schommelt ons totale jaarverbruik rond de 3000 kWh. We zijn met vijf mensen, het is bij elkaar niet heel veel. We letten op dat we geen onnodige lichten laten branden, douchen niet te lang en te vaak. Verspilling voorkomen we echt. Denken we.

Met zonnepanelen kunnen we een groot deel zelf opwekken, ongeveer 2400 kWh. Dat beeld werd ons al eens voorgerekend, en het bleef in ons hoofd spoken.

In 2015 hakten we de knoop door. Oke, je moet natuurlijk een bedrag investeren, maar het levert dus elke maand direct iets op. De teruggeleverde kilowatturen mogen we verrekenen met afgenomen kilowatturen van de energieleverancier. Dit betekent bijvoorbeeld dat gebruikte kilowatturen in de nachtelijke uren weggestreept mogen worden tegen de meeropgewekte kilowatturen tijdens de zonnige momenten. Deze regeling, de salderingsregeling, stond voorlopig gegarandeerd tot 2020. Beetje onzeker, maar de argumenten om het te doen bleven steeds vaker terugkomen in onze gedachten:

  • groene energie
  • zelf produceren
  • onafhankelijker van energiebedrijven

25 september 2015

Vrijdag 25 september was de grote dag. We hadden er naar uit gekeken, konden eigenlijk niet meer wachten nadat we de beslissing hadden genomen. Maar goed, gelukkig werden we snel ingepland. De wagen van het installatiebedrijf reed voor met een grote aanhanger met…11 zonnepanelen!

img_0960De installatie ging snel en soepel; in een halve dag was het geregeld. Het betekende dat de 25e september meteen ook onze eerste productiedag werd! De zon scheen tot ‘ie onder ging, tegen half acht. En de rest van het weekend, en de week….. Met een app kun je mooi nagaan (per paneel!) wat je opwekt. img_0955

 

Resultaat na een jaar

We hebben dus 11 panelen: 5 aan de voorkant van het huis op het zuidwesten en 6 aan de oostkant van het dak. Tot een uur of drie vangen we daar nog zon. Alle 11 panelen liggen langs de dakgoot, op een rij. Geen volgelegd dak dus, dat vonden we niet zo mooi. De panelen zijn individueel geschakeld, zodat ze ieder hun eigen opbrengst kunnen genereren. Op zolder staat de transformator.

img_0956-1

De beloofde opbrengst per jaar: 2400 kWh. Maximaal (piekvermogen) 2970kWh. Het afgelopen (bijna volle) jaar 2016, bracht ons 2530kWh. En zoals je weet was het geen geweldig zonnig jaar. De maand mei leverde het meest op: bijna 400kWh. Juli ongeveer 350kWh. Interessant is nu de jaarafrekening van de energieleverancier. En zoals ik al zei, doordat we daglichtpanelen hebben, schijnt zelfs de zon in de donkere decembermaand!

Gedragsverandering

Voor de installatie gebruikten we vooral de nachtstroom voor de wasmachine en de vaatwasser. Beide apparaten programmeerden dan op het voordeliger tarief. Nu zet ik de machines juist aan als de zon schijnt, dus overdag! Dat was even wennen, maar nu doen we niet anders. Even voor het beeld: een wasbeurt met een wasmachine uit 2010 kost qua energieverbruik per wasbeurt, gemiddeld 0,78kWh (= € 0,17). Op een zonnige winterdag, bijvoorbeeld begin december, toen het zo koud was kan ik dan zo drie wasmachines ‘gratis’ draaien overdag. Kan je nagaan in de zomer!!

Uitdaging voor 2017

Voor 2017 hebben we onszelf ten doel gesteld het energieverbruik nader te onderzoeken. Bijvoorbeeld kun je beter een heetwaterbron gebruiken of een waterkoker? (Een waterkoker trekt vaak 3 minuten het maximale vermogen, bijv 2000Watt. Dat kost 2 cent per keer.) Wat kost nu precies onze vriezer in verbruik? En moeten we dan een nieuw, zuiniger apparaat kopen? Onze stofzuiger begaf het en toen hebben we naast kwaliteit heel nadrukkelijk gekeken naar het verbruik bij de keuze voor de nieuwe. Het nieuwe apparaat voldoet aan de nieuwste eisen, is iets minder krachtig dan die we hadden, maar ook veel zuiniger.

Kortom, de eerste aanschaf is de energiestekker. Meten, weten en dan handelen. Op naar 2017!

Goed nieuws:

Lange tijd is er onduidelijkheid geweest over de salderingsregeling. Dinsdag 13-12 j.l. is echter de motie, om de salderingsregeling te continueren of te verbeteren, van Jan Vos (PvdA) en Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) aangenomen!

De onzekerheid over de regeling is hiermee afgenomen en de regeling wordt tot en met 2023 minimaal in stand gehouden, of zelfs verbeterd. Misschien ook een reden om zonnepanelen aan te schaffen!

Vers biologisch fruit en streekproducten van Goense

Dorinda

img_3010

Op een zonnige herfstmiddag stap ik de Landwinkel van de familie Goense in Markwijksoord binnen. Een keur aan verse producten, flessen en verpakkingen straalt me toe. Ik krijg zin om rond te neuzen! ‘Wat kan ik voor je doen?’ zegt Ria, de eigenaresse. Mijn komst had ik aangekondigd, dus ik mocht meteen doorlopen naar achter. ‘Kees is daar aan het werk; je treft hem wel.’

Bij de etiketteerhoek in de schuur tref ik eigenaar Kees Goense aan. Hij toont me de etiketten van de DrentsGoed streekproducten van zijn bedrijf. Samen met zijn medewerkers maakt hij hier de flessen vruchtensappen en potten jam en wijn klaar voor verzending naar de distributeur van alle DrentsGoed streekproducten.

Landwinkel

Landwinkel Goense is een van de producenten van DrentsGoed. De aangesloten ondernemers hebben zich verbonden in een vereniging en zijn trots op hun producten. img_3018Ze leveren eerlijke en pure producten en staan garant voor kwaliteit en streekgebondenheid. De ambachtelijke bereiding en de regionale traditie zijn daarbij belangrijk. Niet alle streekproducten van de vereniging zijn niet per definitie biologisch. Goense teelt wel volledig biologisch fruit.

Kees: ‘Zo’n zestien jaar geleden zijn we hier begonnen met dit fruitbedrijf. Daarvoor was ik akkerbouwer in het Oldambt en had ik de fruitteelt ernaast. Ik kweekte daar toen al zwarte bessen, en dat doen we nog steeds op een stuk grond daar: het bekende Oldambstersap.’

 

Ommezwaai

Zoals zo vaak maken boeren drastische keuzes om goed te kunnen blijven boeren. Zo ook de familie Goense. ‘Op een plek die we kenden vanuit onze vakanties, wilden we doen wat we het leukst vonden, namelijk de fruitteelt en het maken van streekproducten.’ Het vroeg moed en doorzettingskracht, maar dan krijg je wat. Een bloeiend bedrijf met 4 ha fruitbomen en struiken, een prachtig woonhuis met een winkel. Kees: ‘Vanaf het begin had ik het gevoel: er is markt voor streekproducten. En dan niet alleen voor de vele toeristen die langs komen en iets Drents willen meenemen. Het was biologisch boeren avant la lettre.’

img_3008Hij bedoelt dat er nu veel meer biologische teelt is dan zo’n 17 jaar geleden. Toch koos hij daar toen al voor. Goense: ‘Ik begon tien jaar geleden met een aantal boeren de nieuwe coöperatie Landwinkel. Inmiddels zijn er zo’n 100 Landwinkels en daar komen er ieder jaar enkele bij. Door samen te werken vindt de klant streekproducten uit allerlei regio’s. Vaak zijn er ook rondleidingen, workshops of activiteiten te doen. Zo ook in Marwijksoord. Groepen kunnen er terecht voor een excursie en zelf fruit plukken. Dat laatste kan trouwens iedereen doen. Kijk voor de tijden even op de website.

Zelfpluk

Ik krijg een rondleiding van Kees. De fruitbomen staan langs de weg. Daarachter, rij na rij, rode bessen, zwarte bessen, blauwe bessen, kruisbessen, frambozen, en – nog volop- bramen.img_3021

Hij onderhoudt de struiken goed, snoeit wanneer nodig en vult ze aan wanneer nodig om een hoge productie te houden. We lopen langs de rijen met bramen, waar werkelijk de dikste donkere vruchten hangen. Hij laat ze me trots beter zien. ‘Sommigen hebben zelfs iets teveel zon gehad vorige week, dan zijn ze een beetje verbrand als het ware. Kijk maar naar dit bruine plekje. ‘ Hier spreekt iemand met aandacht en liefde voor zijn product.

Het meest bekende streekproduct van Goense is zwarte bessensap. img_3014Een zeer gezond sap, boordevol vitaminen en anti-oxidanten, wat voor veel mensen wordt gebruikt vanwege positieve werking bij bepaalde ziekten en kwalen. Wil je daarover meer weten, kijk even op de website van Goense, bij zwarte bessen.

Kees moet snel gaan lunchen. Hem wacht een groep scholieren voor een excursie. ‘Ze gaan zelf plukken vanmiddag, altijd weer een leuke ervaring.’ Ik kijk verlekkerd naar de vruchten en ga een emmer halen in de winkel. ‘Je plukt al snel een emmertje, hoor.’ Ok, ze daagt me uit. Ruim anderhalve kilo haal ik van de struiken in een kwartiertje! Met nog wat broodbakmeel, Drentse mosterd en aardbeien en de bramen ga ik zeer tevreden op weg naar huis. Dat weekend maak ik zelf bramenjam. Zes potten vol!

Tip voor de feestdagen (of zomaar)!

Je kunt ook cadeaumanden of kerstpakketten bestellen bij Goense. Ook een uitje of excursie behoort tot de mogelijkheden. Neem gerust contact met Kees of Ria op.

Meer informatie: Landwinkel Goense

Bezoekadres 

Fruitbedrijf Landwinkel Goense ligt aan de N376 tussen Rolde en Grolloo.

Marwijksoord 21a 9448 XA Marwijksoord Tel: +31(0) 592-242769

 

Earth #Overshoot Day

Dorinda
IMG_2833

El Port de la Selva, Catalonië, Spanje.

Vakantietijd. Even los van alle vaste dingen: werk, vergaderingen, trainingen, kinderen halen en brengen en andere verplichtingen. Heerlijk! Deze tijd geeft ruimte om te lezen, te schrijven, meer in de tuin te werken dan anders… En meestal gaan we kamperen. Een ander land, nieuwe dingen zien, zwemmen, wandelen, buiten zijn.

Earth #Overshoot Day

Actueel: Afgelopen maandag, op 8 augustus, was Earth #Overshoot Day. (5 dagen eerder dan vorig jaar…) Niet echt een dag om te vieren, maar wel een belangrijk moment om bij stil te staan. Op deze dag, in de tweede week van de achtste maand hebben we namelijk alles voor dit jaar opgebruikt wat de aarde op een natuurlijke wijze kan regenereren. We stoten meer CO2 uit dan er door de bossen en oceanen kan worden opgenomen, we halen meer vis uit de zee dan erbij komt en we kappen bossen sneller dan ze kunnen aangroeien. Wil je hierover meer weten, kijk dan op de Engelstalige, zeer informatieve site van Earth #Overshoot Day.

GFN_EOD_2016_squaretru-300x300

Ik ben in deze tweede week van augustus net terug van een heerlijke vakantie naar Spanje. Met onze vouwwagen reisden we vele kilometers naar de zon. We genoten van de zee, de warmte, de rijke Catalaanse cultuur en fantastisch puur eten. De reis was ver, maar zeer de moeite waard! Qua voetafdruk valt het over het algemeen met een kampeervakantie en reizen met vijf personen in een auto wel redelijk mee.

IMG_2641Toch hakt het bericht van de #Overshoot er even behoorlijk in. Een frontale confrontatie met hoe het  gaat met onze wereld….Ik ben zelf wel steeds met mijn voetafdruk bezig geweest op reis. Zo kochten we vooral lokaal voedsel (groente, fruit, vis en wijn), bezochten de marktjes en ter plaatse wandelden we veel naar baaien en dorpjes. (We bezochten wel Barcelona twee keer met de auto, ter plaatse de metro).

Zonnige tomaten

Een bijzondere ontmoeting tijdens de vakantie wil ik met jullie als lezers delen. Op de tweede camping in de Costa Brava, in El Port de la Selva was naast het kampeerterrein een enorme moestuin, waar je volgens de website gerust een kijkje mocht nemen. Nu was er een groot hek omheen, maar op een dag troffen mijn zoon en ik de tuinman. Hij was heel aandachtig en secuur aan het werk. Bijna verstopt tussen de planten. In het Spaans (dat ging bij hem prima, maar ik moest heel diep graven) en in het Frans (dat ging bij mij dan uiteraard weer wat beter dan bij hem) spraken we over het kweken van de groente. Hij produceert groente en fruit voor verkoop in de kampwinkel en het restaurant.

Biologisch

‘Biologisch, uiteraard’, zei hij. Ik vertelde over onze buurtmoestuin De Onlanderij in Eelderwolde. En zo ontstond een mooi gesprek. Over de verschillende gewassen in beide tuinen, gezien de verschillen in klimaat. Maar ook over de aardappelziekte die we hadden in onze aardappels en die we hopelijk getackeld hebben net voor ons vertrek naar Spanje. (Alle planten hebben we verwijderd en de grond schoon gemaakt met onze groep.) En over hoe hij de tomatenplanten beschermt tegen vliegjes die ziektes overbrengen. Hij plaatst bakjes met hormonen (denk ik) en daarna vangt hij die insecten daarin. Natuurlijke bestrijdingsmiddelen. Hij liet ons zien hoe hij heel precies de planten in de gaten houdt om te zien wat er gebeurt elke dag. En knipt de zieke takjes en tomaten af.

IMG_2786

Spaanse tomaten in allerlei soorten en maten. En smaken!

De sperciebonen kregen heel veel liters water met een brandslang. Er ontstond een soort slootje. Wij dachten dat ze zouden verdrinken, maar dat is daar echt nodig vanwege de droogte. Wat een verschil met onze tuin! We hoeven nu nauwelijks te bewateren…

We wandelden door manshoge tomatenplanten, vruchten in allerlei soorten en maten. En ook aubergines, komkommers, courgettes, paprika’s… Deze tuinman was heel trots. En terecht! Hij leerde me de precisie die vereist is voor het kweken van groente en fruit. We kregen het allemaal mee, tassen vol tomaten, aubergines en komkommers en eten er nu nog van! Hoef natuurlijk niet te vertellen dat we werkelijk de Spaanse zon proeven in die tomaten.

 

Buitenbeentjes

Dorinda

 

appel buitenbeentje

Wat zie je hier? Een appel. Een doodgewone appel, uit Nederland. Rond, rood blosje op de wang. Ziet er lekker uit. Een sappige appel en lekker zoet als ik hem test. Conclusie: een zeer geschikte appel. Onthoud je dat even?

Dan even wat achtergrond. Volgens de informatie van de winkel waar ik hem kocht is het een Milwa-appel, geteeld in Krabbendijke, Zeeland, Nederland. En dat vind ik dan weer aardig, want Zuid-Beveland is de streek waar ik geboren ben, waar mijn moeder, zwanger van mij, appels plukte in de boomgaarden van een neef van mijn opa.

Er zijn zoveel soorten appels. Volgens Wolters Eko Fruit, een biologisch fruitbedrijf is het appelras Milwa in Zwitserland ontwikkeld. De appels van Milwa worden onder de naam Junami verkocht. En dan komt het: Milwa-Junami is een mooie, rode en zeer stevige appel met een frisse en aromatische smaak die wat lijkt op de smaak van Elstar.

appel buitenbeentje

Kijk je nog even met me mee naar de foto? De appel is niet rood! Hij heeft slechts een klein stukje rood. En daarom ligt ie in een apart vak bij de grote supermarkt! In een (plastic) zak met als tekst ‘Buitenbeentje Appels’ erop.

Op de zak staat vermeld: ‘Buitenbeentjes zijn net even anders. Anders van vorm, minder gekleurd of met enige schade van bijvoorbeeld hagel. Dit zijn puur uiterlijke kenmerken, deze zeggen niets over de smaak of houdbaarheid. Met een zak buitenbeentjes haal je heerlijke seizoensappels in huis en het is nog voordelig ook!’ Klopt, een kilo voor € 1,19.

001229296_003_buitenbeentjes_logoBuitenbeentjes komen van de vaste telers. Zij hebben altijd al een goede bestemming voor appels met een iets afwijkend uiterlijk. Ze worden bijvoorbeeld verwerkt in sappen, moes of appeltaart. Die recepten staan ook op de zak, zodat je deze misbaksels (???) van de natuur zelf tot moes kunt maken.

Op de website worden de Buitenbeentjes goed toegelicht. ‘Het uiterlijk zegt helemaal niets over de kwaliteit en smaak’, haast men te zeggen. Je kunt appels en peren online bestellen (ik vond de appels gewoon in de supermarkt trouwens) en een doos van 2,5 kilo afgekeurd groente en fruit voor € 3,99. In de doos zit een selectie producten, die op basis van het seizoen wordt samengesteld.

wortel

Toen de Franse supermarkt Intermarché begon met het aanbieden van ‘fuits et légumes moches’ was het meteen een groot succes. Ik schrok van de getallen: zo’n 40% zou worden afgekeurd vanwege kleur of vorm. Daar wilden zij iets aan doen, tegen voedselverspilling. We zijn als consumenten in het Westen er tegenwoordig zo aan gewend geraakt dat groente er ‘perfect’ uitziet. Een kromme komkommer, tweebeenwortels, tweelingtomaten en andere groenten die niet aan de standaardeisen voldoen komen niet eens in de schappen, laat staan op de borden van mensen. Dat geldt ook voor fruit. Wat een verspilling! Zeker nu ik me realiseer, door mijn eigen moestuin, hoeveel moeite groente en fruit produceren kost!!

groenten

Een andere grote supermarkt verkoopt sinds april soep die is gemaakt van groenten waarvan de vorm of grootte afwijkt of waarvan overproductie is. ‘Deze groenten worden soms afgekeurd, maar smaken nog prima en zijn daarmee een goed ingrediënt voor soep,’ aldus de directeur commercie. Vanuit de gedachte dat we leven in een wereld waar schaarste aan eten en grondstoffen een probleem is en waar zo min mogelijk verspild moet worden. Weer een andere supermarkt doneert aan de Voedselbank. Dat is prima natuurlijk, maar het houdt in stand dat we perfecte groente en fruit als norm blijven zien.

soepverpakking

 

Ik vind het goed dat er een markt gecreëerd wordt voor de afgekeurde producten, al  irriteert me het commerciële denken erachter. Mijn heerljike Milwa-appeltje doet het goed en smaakt naar meer.

Buitenbeentje

Is de appel het buitenbeentje? Ben ík het buitenbeentje dat de niet-rode appel koopt? Zouden we als consumenten niet meer moeten eisen van de supermarkten in productvariatie en aanbod? Zelf haal ik steeds vaker overal en nergens voedsel vandaan halen. Kunnen we de monopolie positie van de grote supermarkten-als- enige-distributiepunt-van-voedsel doorbreken? Juist om een beweging op gang te krijgen naar betaalbaar voedsel, dat is zo als het is? Zoals het zich aandient? Het is niet de vorm die de smaakt maakt!