Eigenlijk koop ik al jaren geen kleding meer: ik krijg ze tweedehands, ruil ze of haal ze bij de kringloopwinkel vandaan. Ik vertel dat ook graag aan anderen om ze te prikkelen dat tweedehands kleding heel leuk eruit kan zien. Nadeel van tweedehandskleding (vind ik) is dat er zo veel te verkrijgen is, dat ik veel kleding heb! Ik ben een echte minimalist en dan is een volgepropte kledingkast een doorn in mijn oog. Ik ruil of geef regelmatig wat weg maar ik heb nog steeds veel. Dus ik ging opzoek naar redenen om mijn kledingvoorraad kritisch door te lopen en grondig te minimaliseren.

Ik weet dat niet alle materialen waar kleding van gemaakt is, even natuurlijk, diervriendelijk en dus duurzaam zijn. Het was eens tijd om mij goed te verdiepen welke materialen ik nog wil dragen en welke niet. Nadat ik hierover het een en ander heb gelezen was ik erover uit. Vanaf nu wil ik alleen nog (tweedehands) kleding dragen gemaakt van biologisch katoen, linnen of hennep. Ik heb hier drie redenen voor:

1. Deze stoffen dragen niet bij aan de plastic soep (en synthetische stoffen wel; zelfs met elke wasbeurt laten duizenden vezels los dat vervolgens in onze drinkwater en oceaan terecht komt!!!)

2. Ze zijn gemaakt van natuurlijke, plantaardige grondstoffen en er worden geen pesticiden gebruikt dus beter voor het milieu en mijn huid

3. Deze stoffen zijn het meest natuur-, dier- en mensvriendelijk

Voor nu houd ik kleding dat viscose bevat ook nog in de kast (ik was al heel trots op mezelf dat ik kleding van alle andere stoffen heb weggedaan!) maar in een volgende opruimronde wil ik ook daar afscheid van nemen. Synthetische stoffen zoals polyesther, nylon, fleece en acryl wil ik niet meer in mijn kledingkast hebben hangen. Behalve mijn panty’s tot ik een beter alternatief heb gevonden. Wie heeft de gouden tip?

Materialen

Katoen

Katoen zit prettig en is een redelijk sterke materiaal waardoor het lang meegaat. Veel mensen dragen graag katoen en door de vraag naar dit materiaal wordt wereldwijd een gebied van 10x zo groot als Nederland als landbouwgrond voor katoen gebruikt. Voor het verbouwen van 1kg katoen (materiaal voor een shirt en een jeans) is 10.000 liter water nodig! Bij biologisch katoen mogen geen gifstoffen en kunstmest gebruikt worden waardoor het milieu veel minder wordt belast en de grond vruchtbaar blijft. Bio katoenboeren krijgen iets meer betaald voor hun werk. Naast biologisch katoen bestaat ook fairtrade katoen (boeren krijgen een eerlijke prijs en er wordt minder gif gebruikt) en better cotton (minder gif maar genetisch gemodificeerd is wel toegestaan). Gerecycled of restkatoen is de meest duurzame vorm van katoen omdat er geen katoen voor verbouwd hoeft te worden.

Hennep en linnen

Kleding van hennep en linnen is comfortabel om te dragen, zacht, sterk en ademend. Het kreukt alleen wel veel. Beide planten groeien snel en er zijn nauwelijks bestrijdingsmiddelen en water nodig bij de verbouwing. De stof voelt koel als het warm is en houdt je warm als het koud is.

Viscose

Viscose is een stof dat gemaakt wordt van zacht hout. Het moet echter zwaar bewerkt worden met chemicaliën om het houtpulp tot draden te maken. Een nieuw alternatief voor viscose is Lyocell ook wel bekend onder de naam Tencel. Bij lyocell wordt het water en de oplosmiddelen hergebruikt en komen niet terecht in ons milieu. Dit is een milieuvriendelijker alternatief voor viscose, maar ik ben niet zo blij met de chemicaliën.

Elk voordeel heeft zijn nadeel

In het begin baalde ik dat mooie kledingstukken (die ik overigens meestal niet eens draag omdat ze niet comfortabel zitten) van synthetische stof gemaakt zijn en daarom weg moeten. Maar ik hield vol! En het resultaat is rust in mijn kast, rust in mijn hoofd en een opgelucht gevoel dat ik duurzame keuzes maak. Ik ben tevreden, zie de foto. Dit is mijn kledingkast, exclusief ondergoed. 😉

Een nadeel van zo’n opruim actie vind ik dat ik moeite heb wat ik met kleding moet die niet duurzaam is maar nog wel zeker goed om te dragen? Is het wel duurzaam om het weg te doen? Het is kiezen tussen twee kwaden. Ik heb besloten kleding van deze materialen zelf niet meer willen dragen, maar ik gun het nog wel een ronde bij een ander (ruil of textielcontainer). Helaas weet ik dat de ander dan weer bij gaat dragen aan de plastic soep.. en met dat in mijn achterhoofd ga ik maar een rondje zwerfvuil opruimen om me iets minder schuldig te voelen en mijn steentje weer bij te dragen voor vandaag!

Op Voetspot.nl had ik een blog geplaatst over het verminderen van afval. Spontaan kreeg ik een mailtje van Anita Marskamp Wijnen uit Loon. “Heb je al eens gedacht aan minder afval door je riool spoelen? Je eigen lijfelijke afval?” Ze nodigde me uit om eens te komen kijken naar haar Organic Toilet.

Zelf heb ik al eens in houten hokjes op toiletten gezeten op een camping en bij een groene B&B, waar je na je boodschap een beetje zaagsel in het gat achter je moest strooien. Bij Anita staat een toiletpot in huis, die er op het eerste gezicht uitziet als elk ander normaal toilet.

‘Het’

“Het is meer het idee dat ‘het’ er ligt”, zegt Anita. “Ik besef dat dit een behoorlijke stap is voor veel mensen.”

Het werkt simpel. Er zit een gewone bril op, maar de pot is niet aangesloten op het riool. In plaats daarvan staat er een emmer. Daar leg je een krant onderin, dan zaagsel, van dat spul dat je ook in konijnenhokken gebruikt. Je doet je behoefte erop, strooit er zaagsel over. Anita: “Dat houdt de geur weg en het werkt als een biofilter. Als de emmer halfvol is doe je het deksel erop en zet je ‘m buiten. Een keer in de week ongeveer, afhankelijk van de grootte van je huishouden. De inhoud gaat in de composthoop die speciaal voor dit doel is opgezet.”

Biologische processen

“Die composthoop is een ander soort composthoop dan die voor groente-, fruit- en tuinafval”, laat Anita me buiten zien. “Het is een bak gemaakt van 4 pallets met daaromheen gaas, zodat er geen beesten bij kunnen. Je toiletinhoud gaat er samen met je gft-afval in. Je dekt het steeds af met voldoende stro.  Door allerlei biologische processen wordt je poep in twee jaar tijd omgezet in organische compost. Mooie humus voor de bodem.”

Bodem en water

Anita raakte geïnteresseerd op een bijeenkomst voor duurzaam leven en las het boek The Humanure Handbook van Joseph Jenkins. Dat zette haar aan het denken over de manier waarop onze hedendaagse toiletten werken.

“Ik vind het niet meer wenselijk onze behoefte het riool in te spoelen met welk water dan ook. Weet je dat we ongeveer 40 liter drinkwater dagelijks doorspoelen met ons huidige toiletsysteem? Terwijl we nog geen liter leidingwater opdrinken? Dus ik wil mijn eigen uitwerpselen in een toilet als dit composteren tot humus, een waardevolle voeding voor de bodem. Bodems hebben tegenwoordig een chronisch tekort aan organisch materiaal. Het wordt veel te weinig toegevoegd ofwel teruggegeven aan (landbouw)bodem. Een bodem heeft méér nodig dan alleen meststoffen. Het bodemleven moet ook leven, en dat floreert in een humusrijke omgeving. Bovendien houdt zo’n bodem ook veel beter water vast.”

Nieuwe grondstof!

Anita vervolgt: “Er is duidelijk een gedragsverandering nodig. Laten we niet langer spreken van afval, maar van nieuwe grondstoffen. Mensen zien het vaak als vies, maar het is heel netjes en hygiënisch hoor. En ik maak natuurlijk ook gewoon mijn toilet schoon. Maar niet met chloor of andere chemische schoonmaakmiddelen.”

De compost gaat op de bodem van de moestuin. En daar groeit weer voedsel. “Helemaal circulair”, zegt Anita tevreden. “En veilig. Zo werkt de kringloop van ons voedsel al eeuwen.”

Praktisch en haalbaar

En er zit ook nog een praktische kant aan. dit soort toiletten: ze zijn overal plaatsbaar zonder riolering. Dus ook voor ontwikkelingslanden een uitkomst. Of op festivals.

Anita verkoopt ‘no tech organic toilets’. Voor 175 euro heb je er al een. En Anita biedt ook advies op humanure-composteergebied. “Ik heb geen bedrijf, maar een missie. Iedereen kan vandaag met zo’n composttoilet beginnen.”

Mijn conclusie

Nou, ik ben best overtuigd, maar thuis zien ze zichzelf nog niet zo zitten en composteren… Dat is dus even wachten tot de tijd rijp is. Ik denk dat het composttoilet sowieso een uitkomst is voor tiny houses, duurzame woningen, vakantiewoningen en plekken waar je moeilijker een toilet aanlegt (zoals een zolderkamer). En op plekken waar voorlichting wordt gegeven over duurzaam wonen en leven zoals het Duurzaamheidscentrum Assen. Je zult het her en der vaker moeten tegenkomen als toiletbezoeker, om zo langzaam te wennen aan deze betere optie.

composttoilet

“Oja: mannen moeten erop zitten en dus even hun ego opzij zetten”, zegt Anita.

Om een heerlijke spread voor op brood te maken, hoef je niet lang in de keuken te staan. In het kader van de week zonder vlees: twee gemakkelijke recepten voor gezond en lekker broodbeleg.

Als als je de spread verdunt met extra olijfolie, citroensap en water, is het een heerlijke saus voor bij je pasta of spaghetti.

Zonder kaas of room, dus ook nog eens helemaal vegan! Voor de pesto gebruik ik edelgistvlokken in plaats van kaas. Dit kun je bij de natuurvoegingswinkel kopen.

Noten-courgettespread met brandnetel

Ingrediënten:
150 gram rauwe cashewnoten
1 bosje jonge brandneteltopjes
150 gram courgette
sap van een halve citroen
1 theelepel kerrie
2 flinke eetlepels edelgistvlokken
scheut tamari
flinke scheut olijfolie
handje wilde kruiden
peper en zout

Bereiding:
Laat de cashewnoten een paar uur weken in water. Giet het weekwater af.
Snijd de courgette en de brandneteltopjes in stukjes.
Doe alle ingrediënten in een maatbeker en maal tot een puree.
Maal niet te lang, anders wordt het te ‘zalvig’. Voeg nog wat olie, water of citroensap toe als het te dik is en niet goed pureert.

week zonder vlees

Vegan zevenbladpesto

Ingrediënten:
1 bos jong zevenblad
75 g. rauwe amandelen
1 teen knoflook
1 kopje olijfolie
2 flinke eetlepels edelgistvlokken
sap van een halve citroen
peper en zout

week zonder vlees

Bereiding:
Snijd de wildpluk fijn.
Doe alle ingrediënten, behalve de edelgistvlokken, in een maatbeker.
Meng met de staafmixer tot een dikke maar nog grove massa. Maal niet te lang, het mag nog stukken bevatten.
Voeg de edelgistvlokken toe en roer goed door. Voeg eventueel nog wat olijfolie toe, tot het een smeuïge pesto is.

De #weekzondervlees is in volle gang. Vegetarisch eten is niet moeilijk. Maar soms weet ik even niet meer wat ik op tafel moet zetten en heb ik geen zin in pakjes ‘vleesvervangers’. Dan zoek ik het internet af op lekkere recepten. Hieronder vind je mijn top 5 inspiratiebronnen voor heerlijke gerechten zonder vlees.

De Hippe vegetariër

Ze heeft de wereld veroverd met haar vegetarische recepten. Wat maakt haar nu zo bijzonder? Isabel Boerdam, de naam achter de hippe vegetariër, geeft op haar website (en in haar boek uiteraard) veel inspiratie om gezond maar toch bourgondisch te kunnen genieten. Dus lekker genieten van een pizza! Ik ben dol op pizzabodems op basis van bloemkool. Maar wat is dan een goed alternatief voor salami? Nou, bijvoorbeeld paprikasaus en jalapeño

Lekker en Simpel

Lekker en Simpel is verrassend en vooral, ja echt, simpel. Wanneer ik weinig tijd heb, werp ik hier een snelle blik. Niet alles op hun website is vegetarisch, maar hun lijst met gerechten zonder vlees groeit gestaag. Met een stap voor stap uitleg kan er helemaal niks misgaan. Deze vegetarische enchillada staat deze week op ons menu.

Veganchallenge

Ik heb nog courgette in huis. Welk vegetarisch recept kan ik daar mee maken? Wanneer ik onze koelkast opruim, oftewel ‘leeg eet’, check ik altijd even de website van Vegan Challenge. Vorig jaar deed ik een hele maand mee met de Challenge. Veganistisch ben ik niet geworden, maar inspirerend was het zeker. Omdat manlief geen kaas lust, vind ik hier veel recepten zonder vlees én zonder kaas. En zoeken op de ingrediënten die je in huis hebt, is ook nog eens een hele makkelijke manier om voedselverspilling te voorkomen. Hmmm, gegrilde courgettesalade.

De groene meisjes

Van de Groene Meisjes heb ik geleerd wat het is om veganistisch te eten. En ook wáár je goed uit eten kunt als je geen dierlijke ingrediënten wil. Op hun website staat een flinke index met recepten: sauzen, soepen, salades, broodjes, snacks, toetjes en taartjes. En uiteraard hoofdgerechten. Wat dacht je van deze wokschotel met sinaasappel en gember?

Leuke Geit

Billy van Leukegeit.nl is zelf vegetariër. Met zuivel en eieren is hij inmiddels ook gestopt. Op zijn website vind je ook recepten met minder suiker, en blogs over duurzaam leven. Alles in één dus. En hij bedenkt zelf lekkere bijzondere recepten. Wat dacht je van deze lasagnasoep?

Waar haal jij je inspiratie voor lekkere vegetarische recepten?

 

In de week van het vleesloos vlees wil ik de lezer de vuur aan de schenen leggen. We gaan een hamburger maken. Niet een van ham, maar van oesterzwam. Door ons drukke leven en door het overvloed aan bod aan voedsel, vergeten we soms hoe belangrijk ons brandstof voor leven is. Komt er ook nog bij dat de smaakbeleving een veel grotere prioriteit heeft dan de voedingswaarde, waardoor het voor de naoorlogse generaties wel erg moeilijk wordt gemaakt om zelf een goed gerecht op tafel te zetten. Mijn advies is: neem de tijd voor je grootste prioriteit.

Zwamburger

Het gerecht is eigenlijk best simpel. Je maakt een verbinding van verschillende ingrediënten met als basis een paddenstoel. Ik heb gekozen voor de oesterzwam. Verhit het in olie en doe er een belegd broodje omheen. Je kunt het zo machtig maken als je wilt.

Ingrediënten

Voor de burger

100 gram oesterzwam

2 eieren

2 eetlepel boekweitmeel

100 gram fijngesneden groeten naar willekeur

1  dikke kruimige aardappel

Zonnebloem/olijfolie om te bakken.

Voor het broodje

1 ui

1 tomaat

4 augurken

eetlepel mais

mayonaise

Ketchup

Broodjes

Voor de zwamburger is het naar eigen inzicht hoe je de het broodje gaat garneren. Ikzelf vind het lekkers zonder dit alles

Bereiding

Als  bindmiddel de kruimige aardappel zeer fijn snijden en op laag water koken 

Intussen

Snijd de oesterzwam klein en gooi alles door elkaar. Zorg ervoor dat er een niet te vochtige emulsie ontstaat. Het moet aan elkaar blijven plakken. Voeg gerust extra boekweitmeel toe als het te vochtig is.

gooi alles door elkaar

Boekweitmeel

Dit is naar mijn mening de beste meelsoort om als bindingsmiddel in te zetten. Overigens het is geen graansoort, maar fijngemalen vruchtjes van de boekweitplant. Mensen met gluten uitdagingen kunnen zich hier aan laven

Draai eerst ronde ballen en leg ze op een bord. Sla met een spatel de ballen plat tot een mooie burger.

(Mocht dit niet werken. Dan pak een soeplepel, pak wat emulsie en maak hem in de pan plat. )

Verhit de pan met olie op hoog vuur. Gebruik geperste (liefst biologische) zonnebloemolie

De meeste zonnebloemolie wordt gemaakt via een uitgebreide chemische bewerking, inclusief ontgeuren, bleken, verhitten, abstraheren met petroleum en ontwaxen met zuur-

Zwamburger op een kaal broodje!

Wanneer de olie heet genoeg is, de warmtebron voor de helft verminderen en kun je drie à  vier hamburgers in de pan laten glijden. Pas als de onderkant goed bruin is, de burger omdraaien. Anders breekt hij te snel in stukken.

Vervolgens serveren op een kaal of goed gevuld broodje.

Eet smakelijk!

Wat roept dit bij jullie op? Een maatschappelijk kritisch boek over koeien die, in plaats van varkens, een vooruitziende blik hebben over het jaar 19, ahem 2084? Of een sprookje met elven, kabouters en koeien die moraalloos alle sojabonen in de wereld opeten? Of gewoon vloekende koeien?

Netflix

Nee het is een vertaling van een film die in Netflix kunt zien. De titel is

De voorbereidingen voor het internationaal top overleg worden getroffen

Cow Conspiracy.

Het is net geen thriller met special effects, veel geweld en bloed, maar eng is hij wel. Het gaat over een zoektocht van een man die zich enorm inzet tegen klimaatverandering. Maar hij stuit op gevaarlijke tegenstand.

Klimaat

Erg mooi om te zien dat, wanneer we het hebben over de klimaatdoelstellingen we in de bres springen. Zelfs kinderen die wereldwijd de straat opgaan. (en vervolgens bij de Mac Donalds met een hamburger hun strijd lessen. Ik probeer je met horror en thriller te overtuigen dat het eten van vlees een grote impact heeft op je ecologische voetafdruk

Behapbare uitdaging

Wellicht heeft de inleiding toch een te pittige inwerking op je. In dat geval wil ik je uitnodiging om naar deze website te gaan. www.weekzondervlees.nl of onze website www.voetspot.nl te volgen om een weekje alle slagers in Nederland een weekje vakantie te gunnen.

Hoe?

Door een week lang geen vlees te eten.

Veel kijk plezier en kun je laten weten wat je van de film vindt?

 

Een grote bak champignons, gerimpelde paprika’s, zachte tomaten, een camembert en een zak geschilde aardappelen een dag voor de tht datum, en 5 kg bosvruchtenkwark op de tht datum. Het is bijna of niet meer te verkopen door groothandel HANOS. En daarom gaat het weg. Afgelopen week wisten wij echter bovenstaande producten ‘te redden’, en maakten er een heerlijke maaltijd van.

Het was onze prijs van de foodbattle, uitgeschreven door de gemeente Groningen. Wij, bloggers van De Voetspot wisten het minste eten te verspillen in een week. De prijs: een rondleiding door de HANOS en een kookworkshop met slechte of bijna-over-datumproducten. We hebben heerlijk gegeten, en geleerd.

Verrassing

Dorinda: “Wat een verrassend leuke avond. Het was natuurlijk een kadootje, maar we hebben echt voedsel gered. En vooral: Wat hebben we plezier gemaakt! Wat is het leuk van iets eenvoudigs iets feestelijks en moois te maken. Gewoon pakken wat er ‘over’ is, wat er werkelijk niet goed meer uitzien soms , denken, samen bedenken wat het moet worden. Verder dwingt het me nu echt werk te maken van de app ‘too good to go’.  Deze heb ik al tijden gedownload, maar nog nooit iets mee gedaan. Straks ga ik mijn eerste verrassingsbox afhalen! Voor 3,99 allemaal lekkere dingen! Benieuwd wat ik er me ga fabrieken.”

De chefkok kookt niet met afdankertjes

Ageda: “Dat voedselverspilling tegengaan voor een groothandel best een lastige klus is. Je hoopt op nul weggooien, maar dat is praktisch onmogelijk. Hanos zegt er alles aan te doen om verspilling tegen te gaan, want weggooien kost het bedrijf nu eenmaal geld. Dagelijks worden de versproducten gecontroleerd. Waar mogelijk gebruiken ze het nog zelf. Is de vla bijna over datum? Dan wordt er in de bedrijfskantine heerlijke toetjes van gemaakt. Lekkere gerechten maken met de ingrediënten die je tot je beschikking hebt, was voor ons deze avond de uitdaging. Maar over het algemeen niet van een chefkok. Die volgt het menu, en zoekt de mooiste producten uit het schap. Dan blijven de afdankertjes liggen.

Biologische producten worden niet gepromoot

Leah: Wat wel erg duidelijk (maar ook logisch) is, is dat de Hanos gedreven wordt door economische belangen. Ze doen hun uiterste best om voedselverspilling tegen te gaan. Elke verspilde bak groente kost hen geld. Echter, zodra het gaat om bijvoorbeeld het promoten van biologische producten, wordt er ineens veel minder tijd en geld ingestoken. De prijs van biologische producten ligt namelijk zo veel hoger, dat het merendeel van de restaurants er niet voor kiezen. En dat is jammer. Daarbij komt dat in de ‘biologische sector’ vaak direct van de boerderij ingekocht wordt.”

Bouillon van snijafval

Lilla: “Ik vond het een goed idee van Harrie om bouillon te maken van alle losse resten groenteafval bij het snijden. Lekker laten koken en de smaken vermengen zich! Dan gebruik je echt alles wat je in de keuken gebruikt. Schenk de bouillon in een ijsblokjesvorm en bewaar het in de vriezer. Zo kan je makkelijk elke keer als je soep maakt een portie eruit halen. Daar had ik nog niet eerder aan gedacht!”

Hoe toe te passen in mijn eigen huishouden

Katja: “Voor mij waren de learnings die ik ook in mijn eigen huishouden kan toepassen: Een groothandel in food draait voor het grootste deel op winst maken. Dat kan alleen als je optimaal inkoopt en verkoopt en je daardoor zo weinig mogelijk hoeft weg te gooien. Met slimme computersystemen en medewerkers die voortdurend de instroom en de uitstroom monitoren, heb je weinig last van dingen weg moeten doen omdat ze over de datum zijn. Mochten ze ‘de datum’ naderen, dan gaan ze naar het koopjesschap, of krijgen ze een kortingssticker, of gaan ze naar de kok van de personeelskantine. Ook het schappen vullen volgens het FIFO-principe (first in first out) is een bekende tool, die ikzelf nota bene nog ken uit mijn vakkenvultijd in mijn tienerjaren. Hoe dit toe te passen in mijn eigen huishouden: slimmer boodschappen doen door te kijken: wat is er nog, wat moet op, hoe is alles te combineren.

Een slimme kok kan niet alleen goed koken, maar weet ook al zijn ingekochte waren op tijd te verwerken. Harrie de Vries, de cateraar die onze workshop begeleidde vertelde ons zijn eigen trucs: van een teveel aan gebakken aardappeltjes kun je een heerlijke aardappelsoep maken. Hoe dit toe te passen in mijn eigen huishouden: kliekjesavond, slim inkopen, vaker dingen voorbereiden en invriezen en eens zo’n bouillon maken (wat dan wel betekent dat ik minder groenafval op de composthoop gooi)

Verder bedacht ik mij nog dat ik een enorme keukenla vol allerhande kruiden en specerijen en maaltijd-oppeppers als ketjap en gembersaus heb. En dat ik te vaak geneigd ben om voor een recept een potje van een exotisch ingrediënt aan te schaffen en dat vervolgens nooit meer gebruik. Ik ga de komende tijd de uitdaging aan om, voor al die potjes en de inhoud een recept te bedenken, dus mijn volgende challenge wordt: kruidenla uitmesten en gebruiken. Doe je mee? Tips zijn welkom.

 

 

De afgelopen maand was ik in Zuid-Afrika. Ik schreef er al een blog over. Die ging voornamelijk over mijn eerste ervaring daar, het beklimmen van de machtige Drakensberg pieken. Ver reizen klinkt natuurlijk niet erg geschikt binnen een voetspot groep, daar het je voetafdruk niet verkleint, ik wil er daarom graag wat over schrijven.

Mijn expertise binnen deze voetspot groep is ‘’terug naar de natuur’’, wat ook precies de missie is van mijn bedrijf; het terug brengen van mensen naar de natuur. Niet alleen de fysieke natuur buiten, maar ook de natuur binnen in ons zelf. Ik doe dit door mensen naar mooie plekken te brengen in binnen en buitenland. En op termijn ook door middel van voeding, of juist het weglaten van voeding.

De natuur is helend. Dat is ondertussen al veelvuldig bewezen. In Japan is het zelfs een officiële therapie. Mensen gaan daar het bos in om depressies te helen, slaap problemen, en nog veel meer. Bomen scheiden stoffen uit die erg goed voor ons zijn, maar de kleur groen brengt ons ook al gewoon tot rust.

Ik ben er echter van overtuigd dat natuur ons nog meer brengt dan dat. Natuur is namelijk niet alleen maar mooi en rustgevend, het kan ook keihard zijn. Het kan het beste en het slechtste in onszelf naar boven halen.

In de Westerse wereld hebben we het onszelf behoorlijk gemakkelijk gemaakt. We kunnen ons verplaatsen zonder echt te hoeven bewegen en we kunnen heel makkelijk en snel onze buik vullen, zonder dat we daar een calorie voor hoeven te verbranden. Deze levenswijze komt alleen wel met een prijs. Hoe meer we eten, hoe meer honger we hebben. Zodoende is meer dan 50% van de Nederlanders te zwaar. Neem het jezelf alleen niet kwalijk, onze hersenen zijn zo geprogrammeerd dat we telkens voor de makkelijkste weg gaan en het meest energieverzadigde product. We kiezen dus automatisch comfort boven discomfort, waar we zo min mogelijk voor hoeven te doen. En dat klinkt héél erg logisch. Hetzelfde geld voor de blootstelling aan kou. Hoe meer je de kou ontwijkt , hoe sneller je het koud krijgt. En alles om ons heen stimuleert deze handelingen. Eten, is overal, verwarming ook.

Ik geloof dat veel van onze ziekten en ongemakken daar vandaan komen. Hoe veel mensen praten wel niet over vermoeidheid, stress, depressies en slaapproblemen? We hebben het onszelf te makkelijk gemaakt en onze oerkracht is langzaam maar zeker in slaap gesukkeld.

Maar er is een manier om deze kracht weer te ontwaken, en onszelf in de natuur plaatsen is daar de perfecte methode voor. Zo kan ons lichaam weer ontwaken in zijn oorspronkelijke, oneindig grote, kracht. Natuur is overal op aarde aanwezig. Zelfs midden in de stad sta je nog steeds op een aardbol. En de aarde is natuur. Toch zijn er veel verschillen in wat die natuurlijke plekken te bieden hebben. Het Drents-Friese wold bijvoorbeeld, is prachtig. Er staan mooie bomen en het is voor Nederlandse begrippen behoorlijk groot. De biodiversiteit is echter niet zoals het oorsprongelijk zou horen te zijn. Op gebied van groot wild loopt er alleen de ree. Predatoren zijn er niet (met uitzondering van die ene wolf laatst). Er is hier dus geen natuurlijke balans en dat maakt de natuur ervaring anders. Europa was tot 1000 jaar geleden nog één énorm groot bos. De mensen die hier toen leefde waren verschrikkelijk sterk. Willen we nu oernatuur ervaren, zoals onze voorouders dat kenden zullen we moeten reizen.

Canada is vergelijkbaar met hoe Europa er vroeger uitzag, ook op gebied van wilde dieren. Daar hiken betekent dat je, je mannetje zal moeten staan. Je bent daar volledig op jezelf aangewezen. Ook de jungle in Costa Rica en Suriname geeft je dit gevoel en het zet je zo ontzettend op je plaats. We zijn het niet meer gewend om in dat soort wilde omgevingen te moeten leven. We hoeven dus ook niet meer die kracht te hebben. Of toch wel….

Natuur zoals ik het in die landen heb gezien deed iets met mij op zielsniveau. In Kruger-national park zag ik leeuwen op één meter afstand. Zonder een geweer en auto bepalen zij, of we leven, of sterven. Ook het mogen observeren van een kudde olifanten op zeer korte afstand is overweldigend prachtig. In Kruger had ik vele malen de tranen in mijn ogen staan van ontroering. Ik schreef er al over, maar mijn hike in Canada, hoe zwaar, en hoe angstig die ook was, bracht me nog weken erna een enorm gevoel van innerlijke rust. Niks of niemand kon mij toen wat maken.

Willen we echt onze innerlijke natuur, en innerlijke kracht terug vinden, dan betekend dat, dat we uit onze comfort-zone moeten komen. We gaan het niet terug vinden thuis in onze luie stoel, kijkend naar een natuurdocumentaire. We moeten de natuur in, met al zijn wisselvalligheden en ongemakken. Wim Hof, de Iceman, doet dat door mensen te trainen weerbaarder te worden voor de kou. Zodoende zit ik elke dag buiten in mijn badkuip, momenteel is dit erg ijzig 😉 Elke dag weer probeert mijn mind me over te halen om het niet te doen, elke keer als ik eruit kom voel ik me waanzinnig én ik heb het nooit meer koud. Op die minuut in het water na dan 🙂

Hetzelfde geld voor overleven in de natuur. Er zijn momenten dat ik mezelf afvraag waar ik in godsnaam mee bezig ben, maar elke keer weer, voel ik me sterker worden, kalmer en gelukkiger.

En juist dit laatste is belangrijk. Als we de wereld tot een betere plek willen maken, zullen we ervoor moeten zorgen, dat we ons niet elke keer uit onze kracht laten slaan. Een sterk lichaam en een sterke mind is hiervoor essentieel. En dat krijgen we alleen door ervoor te werken.

Voor mij is reizen en al die geweldige natuurlijke plekken bezoeken, de manier om even uit de maatschappelijke bubbel te komen. Ik zag in Zuid-Afrika bijvoorbeeld, hoe mensen elke dag minimaal twee uur liepen, om naar hun werk te gaan, op één van de uitgestrekte plantages. De uitwerking van die plantages op de natuur is ook al blog-waardig. Het herinnerde mij er weer aan hoe dankbaar we mogen zijn, dat we hier zijn geboren. Ook al betekend dat, dat we het met wat minder natuur moeten doen.

In Europa hebben we het meeste bos meer dan duizend jaar geleden al gekapt, in landen zoals Zuid-Afrika, Costa Rica, Suriname beginnen ze daar pas net mee. Die plekken bezoeken, laat je ten eerste zien, hoe waanzinnig veel die natuur met je doet en ten tweede, hoe ontzettend belangrijk het is om die plekken te beschermen.

Oernatuur, die je zo ontzettend dwingt om krachtig te worden. Natuur waar je in kunt verdwalen, opgegeten worden, of kunt bevriezen. Natuur die ik kosten wat het kost wil beschermen. Ik wil mensen inspireren het juiste voor de natuur te doen, door ze naar dit soort plekken te brengen. Het is alleen jammer dat we door die verplaatsing de natuur tegelijkertijd schade toe brengen. Als ik naar mezelf kijk heiligd het doel echter de middelen. Aan de ene kant geeft het vervuiling, maar met het bewustzijn, en de heling die het mij brengt kan ik alles geven wat ik heb om de aarde een heel klein stukje beter te maken.

Om de schade aan de natuur zo veel mogelijk te beperken zijn al mijn reizen CO2 neutraal, voor zover dit bestaat. Voor elke 4000 vliegkilometers moet ten minste één boom geplant worden op de evenaar. Ik doe dit via Community Carbon Trees Costa Rica. Met het geld leiden zei voormalige koeien boeren op tot bomen boeren. Hun land wordt weer ingeplant met echt biodivers regenwoud. In 20 jaar tijd kun je al spreken van volwassen woud. Voor 25 dollar sponsor je een boom. De link naar hun website vind je hier: http://www.communitycarbontrees.org/

En mocht je nu heel erg veel zin krijgen in een ijsbad, op mijn instagram pagina zie je hoe mijn dagelijkse duik eruit ziet. In maart organiseer ik een geweldige hike in Drenthe en in april zijn we te vinden in de prachtige Franse Ardennen. Het hoeft niet allemaal ver van huis te zijn gelukkig. Meer informatie vind je op http://www.rootsinnature.nl

 

Ik ben persoonlijk niet zo van het verzinnen van goede voornemens met het nieuwjaar omdat ik geloof dat voornemens niet aan een bepaalde feestdag gekoppeld moeten zijn. Het zijn juist de acties die je wil doen omdat je een behoefte voelt vanuit je hart, dat er nú iets moet gebeuren. Dat is tenminste bij mij nu het geval. Ik voel een verlangen om iets te veranderen en iets bij te dragen. Toevallig wel net aan het begin van het nieuwe jaar, maar het heeft niet persé met het nieuwe jaar te maken. Hieronder lees je mijn twee goede voornemens en de reden waarom.

  1. Zwerfafval in de buurt opruimen

Iedereen heeft er van gehoord. Al het troep dat op Schiermonnikoog is aangespoeld. Veel van mijn vrienden en kennissen zijn wezen helpen en/of zijn bewuster geworden (al is het maar even) van hun eigen aandeel in zwerfafval. Terwijl ik van het weekend aan het wandelen was met mijn zoon in Zuidhorn dacht ik hierover na. Overal waar ik liep zag ik lege blikjes, flessen, plastic en vreselijk veel vuurwerk afval. Het is mooi dat mensen elkaar helpen tijdens een ramp, maar hoe zit het elke normale dag dicht bij huis? Wie maakt zich druk om zijn lokale omgeving op te ruimen? Ik zie zelden iemand opruimen, het lijkt er juist op dat er meer troep bij komt. En toen schoot een goed idee binnen: ik wil hier iets aan doen! Ik ga op zoek naar een kar om alle zwerfafval in te kunnen verzamelen. Zo combineer ik de wandelingen met mijn zoon met een lokale schoonmaakactie + zo wil ik mijn zoon meegeven wat NIET in de natuur thuis hoort.

  1. Textiel komt er niet meer in en gaat er ook niet meer uit!

Iedereen die mij kent weet dat ik nauwelijks nieuwe kleding koop. Hier heb ik een paar redenen voor:

  • ik vind het zonde om nieuwe kleding te kopen terwijl er heel veel (maar dan ook heel veel) goede tweedehands kleding te verkrijgen is
  • ik draag kleding tot het echt af/kapot is en voel geen behoefte om vaak te shoppen om met de ’trends’ mee te lopen
  • ik heb een gruwelijke hekel aan shoppen. Naast dat het veel tijd kost, irriteer ik me aan de prijzen. Of het is veel te duur (merkkleding) of veel te goedkoop (denk aan Primark). Het klopt gewoon niet en mensen/kinderen in ontwikkelingslanden en onze milieu zijn er de dupe van en worden uitgebuit.

Mijn kleding krijg ik dus van mijn vrienden/familie die zelf erop uitgekeken zijn of ik haal het uit het tweedehandswinkeltje/ruilhoek. Is mij kleding echt af/kapot dan breng ik het naar de textielcontainer. In de kerstvakantie had ik de tijd om de aflevering “Future fashion” van tegenlicht terug te kijken. Ik schrok van de beelden. Torenhoge stapels aan kleding belandt in ontwikkelingslanden op straat. Mensen daar snappen er niks van “Hebben ze in het Westen geen schoon water om hun kleding in te wassen? Of zijn ze lui om dat te doen? Waarom zouden ze anders al die goede kleding hier naar toe sturen?”. Vreselijk. Ik voel me er schuldig over. Het afval dat we hier creëren wordt (wel goedbedoeld) vele kilometers vervoerd naar een ander land waar ze geen idee meer hebben wat ze er mee aan moeten (en dat geldt overigens niet alleen voor kleding, ook apparaten etc). Ondanks dat ik het vergeleken met de gemiddelde Nederlander goed doe door tweedehandskleding te hergebruiken en op de juiste manier in te leveren voel ik dat het anders moet. De laatste tijd werd ik zelf ook wat makkelijk met kapotte kleding wegbrengen en steeds kleding van de ruilhoek te “redden” terwijl ik nog zat goede kleding heb… En daarom wil ik vanaf nu ervoor zorgen dat ik leer om kapotte kleding te herstellen of er iets anders van te maken (bijv kleertjes voor mijn zoon) in plaats van bij het kleinste scheurtje naar de textielcontainer te brengen. Ik ga sparen voor een naaimachine en wil op cursus om te leren hoe ik dit kan doen. Dit jaar wil ik geen nieuwe kleding meer aanschaffen en ook geen textiel weg moeten brengen.

Volg je hoe ik het er vanaf ga brengen de komende tijd?

Tijdens de feestdagen kookte ik veel met gasten die bij ons op bezoek waren. En er viel mij wat op. Namelijk dat sommige delen van groente door sommigen gewoon worden weggekieperd in de gft-bak, terwijl ze gewoon eetbaar zijn. Jammer van die verspilling! Ik zet 4 groentesoorten op een rijtje, waar je meer uit kunt halen dan je nu misschien doet. 

In het telen van groenten is veel vakmanschap, liefde en energie gestoken: van het laten groeien van het zaadje, tot het verzorgen van de plant en het vervoeren naar de verkooppunten. Voorkom verspilling van die energie door zoveel mogelijk van die producten te eten. Dan ben je gezond, goed en voordelig bezig 🙂

1. Stronken van bloemkool en broccoli

De grote dikke stronk van bloemkool en broccoli is heerlijk. Snijd de dikke schil eraf en eet deze kern rauw, of snijd ‘m in blokjes en gooi die in een soep. Ook kun je van de stronk schijfjes of reepjes snijden voor in een salade of op een belegde boterham.

2. De groene delen van prei en bosuitjes

Tot mijn grote verbazing zag ik eerst een vriendin de groene delen van een hele bos prei in de gft-bak gooien, daarna een kennis de groene delen van een bos bosuitjes. Dat is een heleboel eetbaars wat je dan zomaar wegdoet. De groene delen van dit soort groentes zijn prima te eten, en hebben juist meer smaak en bite dan de witte stukken! Soms zitten er wat bruine of uitgedroogde delen aan de uiteindes, die haal je er natuurlijk af. Het groene loof is in dezelfde gerechten te gebruiken als de witte. Ook lekker in een omelet.

3. Loof van wortels en radijs

Het groen van wortel is eetbaar. Er zijn op internet veel recepten voor te vinden, van soep tot pesto. Ik zou wel alleen loof van biologische wortels nemen. Ook de bladeren van radijs zijn goed te eten, bijvoorbeeld in een salade.

NB Wortelloof zit vol gezonde stoffen, maar sommige mensen schijnen er licht-allergisch voor te zijn, net zoals sommige mensen minder goed op koriander kunnen reageren. Test het dus uit.

4. Steeltjes van champignons en paddestoelen

Tot mijn verbazing zag ik ook iemand de steeltjes van paddestoelen wegdoen. Hoeft dus niet…

Verder lezen

Wil je basisrecepten voor voor creatief koken met kliekjes, lees dan dit artikel op mijn eigen site.

Heb je zelf een moestuin en wil je weten welke onderdelen van groente nog meer eetbaar zijn, lees dan deze blog.

Heb je ook tips over onderdelen van groenten die eetbaar zijn en die anderen weggooien? Laat het weten op de Facebook-pagina van Voetspot.